Τι σκέφτονται οι Ευρωπαίοι κοινωνιολόγοι στην εποχή της κρίσης ;

ESA1

Tag cloud από το συνέδριο της European Sociological Association

Παρακολουθώντας το συνέδριο των Ευρωπαίων κοινωνιολόγων που έλαβε χώρα στο Τορίνο πρόσφατα μπόρεσα να έχω μια γενική ιδέα για το τι σκέφτονται και πάνω σε τι δουλεύουν αυτή την εποχή.

Το θέμα του συνεδρίου ήταν Crisis, Critique and Change. Λογικά λοιπόν η οικονομική κρίση και οι πολιτικοκοινωνικές της επιπτώσεις ήταν σε πρώτη γραμμή. Αυτό όμως που μου έκανε εντύπωση ήταν η δυναμική παρουσία της κριτικής θεωρίας και της πολιτικής οικονομίας.

Έννοιες όπως η πάλη των τάξεων, η φύση και το περιεχόμενο της μισθωτής εργασίας, η διαμάχη μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας για την διανομή της παραγόμενης υπεραξίας, ο ρόλος του κράτους αλλά και οι εναλλακτικές στην καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας συζητήθηκαν ιδιαίτερα.

Υπό αυτό το πρίσμα το φάντασμα του Μαρξ φαίνεται να έχει επιστρέψει για τα καλά. Και είναι λογικό αυτό αν σκεφτεί κανείς την αδυναμία των μεταμοντέρνων θεωριών να νοηματοδοτήσουν όσα ζούμε τα τελευταία πέντε χρόνια στην Ευρώπη.

Το καλύτερο παράδειγμα αυτής της τάσης ήταν η έξοχη ομιλία του Vinçent Navarro που μπορείτε να ακούσετε και να δείτε παρακάτω:

Ακόμη, οι κοινωνιολόγοι φαίνονται να προσπαθούν να ανιχνεύσουν τη φύση και τα χαρακτηριστικά των νέων κοινωνικών κινημάτων : Αραβική Άνοιξη, Indignados, Occupy, Real democracy, κινήματα των πλατειών κλπ. αποτέλεσαν πεδία εμπειρικών ερευνών και θεωρητικών αναλύσεων.

Τα ερωτήματα πολλά: ποια η σχέση τους με τα συνδικάτα και τα πολιτικά κόμματα; Τελικά απέτυχαν παταγωδώς ή έβαλαν τις βάσεις για κάτι νέο; Υπάρχουν κοινά σημεία μεταξύ των κινημάτων του υπεραναπτυγμένου κόσμου (ΗΠΑ, Ευρώπη) και αυτών της Βραζιλίας ή της Αιγύπτου; Οι απαντήσεις δύσκολες και περιορισμένες, αλλά η συζήτηση πλέον έχει ανοίξει για τα καλά

Κάτι που επίσης έχει σημασία να αναφερθεί είναι ότι πλέον η περίπτωση της Ελλάδας, σε όλες της τις πτυχές της, αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης ως μια αρχετυπική και ακραία εκδοχή του τι θα συμβεί ή ήδη συμβαίνει αλλού. Κι αυτό από μη Έλληνες ερευνητές.

Τέλος σε ότι έχει να κάνει με τη μαζική επικοινωνία, θέλω να σημειώσω τη δυναμική που αναπτύσσει εκ νέου η πολιτική οικονομία της μαζικής επικοινωνίας και των ΜΜΕ στο τμήμα RN18 – Sociology of Communications and Media Research της ESA, υπό την προεδρία του Christian Fuchs.

Η εγκαθίδρυση του διαδικτύου στο κέντρο του επικοινωνιακού συστήματος και η παράλληλη ανάδυση του ολιγοπωλίου των Google, Facebook, Microsoft, Apple, Amazon και Twitter έχει βάλει για τα καλά στην ατζέντα έννοιες όπως digital labour, commodification, peer-to-peer production κλπ.

Η σκοπιά από την οποία θεωρείται πλέον η “συμμετοχή” του κοινού, εκτός από το χαζοχαρούμενο εορτασμό της εκδημοκρατικοποίησης των μέσων επικοινωνίας, περικλείει πλέον σαφώς και την εκμετάλλευση του από της πολυεθνικές του διαδικτύου.

Παρακάτω η παρουσίαση μου σχετικά με τα Ελληνικά ΜΜΕ.

[slideshare id=25746909&doc=torino2013-130830051843-phpapp01]

Leave a Reply

Your email address will not be published.