Εδώ κι ένα χρόνο η πολιτική ατμόσφαιρα στη Γαλλία είναι ζοφερή. Το ηθικό είναι χαμηλό. Δεν περνάει εβδομάδα χωρίς άσχημα νέα και οξύτατες αντιπαραθέσεις. Ο Φρανσουά Ολάντ είναι στο ναδίρ της δημοτικότητας του, η παραδοσιακή δεξιά πνίγεται σε εσωτερικές έριδες κι η Αριστερά δεν ακούγεται.
Η κοινωνική δυσαρέσκεια μεγαλώνει μέρα με τη μέρα και η μόνη που κερδίζει απ’αυτό είναι η Μαρίν Λεπέν. Οι παρατηρητές θεωρούν ότι το νέο Εθνικό Μέτωπο θα είναι πρώτο κόμμα στις Ευρωεκλογές. Νέο γιατί έχει συγκαλύψει το ξενοφοβικό και πλουτοκρατικό του πρόσωπο, που εκφραζόταν από τον πατέρα Λεπέν, και έχει φορέσει τη μάσκα του υπερασπιστή του λαού με τη μορφή της κόρης.
Η νίκη τους στις επερχόμενες Ευρωεκλογές θα ήταν καταστροφική όχι μόνο για την κυβέρνηση Ολάντ αλλά και για την Ευρώπη γιατί θα σήμανε πολιτική νομιμοποίηση της ακροδεξιάς και πρωτοκαθεδρία στη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ.
Πως όμως έφτασε η Γαλλία ως εδώ ; Τι συνέβη κι αντί να γίνει αντίβαρο στις καταστροφικές επιλογές της Γερμανίας κατέληξε σε πολιτική και οικονομική καθίζηση ; Ο βασικός λόγος είναι η ανυπαρξία εναλλακτικής πολιτικής πρότασης απέναντι στην ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού.
Μετά την παταγώδη αποτυχία της σοσιαλδημοκρατικής συνταγής του Ολάντ τον πρώτο χρόνο της προεδρίας του η πλειοψηφία των Γάλλων περίμενε μια ριζοσπαστική αλλαγή πορείας προς όφελος των πολλών. Αντ’αυτού ο Ολάντ και η κυβέρνηση του – με προεξέχοντες τους υπουργούς οικονομίας Μοσκοβισί και δημόσιας τάξης Βαλς – έχουν ως πρώτο στόχο την εξυπηρέτηση της οικονομικής ελίτ.
Τη στιγμή που ο γαλλικός λαός αναζητά κατεύθυνση και όραμα για μια καλύτερη κοινωνία στη βάση της ισότητας και της αλληλεγγύης (Liberté, Egalité, Fraternité), οι κυβερνώντες του σερβίρουν την κλασική συνταγή των Βρυξελλών: λιτότητα, μείωση του χρέους και φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις.
Όμως, παρά τις αντίθετες υποσχέσεις, η ανεργία παραμένει καρφωμένη στο 11%, κάτι που σημαίνει πάνω από τρία εκατομμύρια ανέργους χωρίς να συνυπολογιστούν άλλοι τόσοι που για διαφορετικούς λόγους δεν έχουν δικαίωμα επιδόματος ανεργίας.
Από την άλλη όσοι εργάζονται συνεχίζουν να χάνουν αγοραστική δύναμη: ο βασικός μισθός δεν αυξάνεται, οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν να δούνε μισθολογική αναβάθμιση εδώ και τρία χρόνια ενώ τα κέρδη του κεφαλαίου πολλαπλασιάζονται και το κόστος ζωής ανεβαίνει.
Παρόλο που είχε υποσχεθεί επανειλημμένα ότι δεν θα το κάνει, η κυβέρνηση από την 1η Ιανουαρίου αύξησε τον ΦΠΑ, την έμμεση και πιο άδικη φορολογία, για να χρηματοδοτήσει νέες φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις.
Παράλληλα, τη στιγμή που οι κοινωνικές ανισότητες μεγαλώνουν, οι λαϊκές τάξεις βομβαρδίζονται με υποκριτικές κατηγορίες ενάντια σε αυτούς που υποτίθεται ότι ζουν εις βάρος του συστήματος: άνεργοι, άστεγοι, δικαιούχοι της κοινωνικής βοήθειας, μετανάστες, Ρομ, φτωχοδιάβολοι κάθε είδους στιγματίζονται από κυρίαρχα ΜΜΕ τα οποία κυνηγώντας τηλεθέαση ανοίγουν διάπλατα το δρόμο για την ακροδεξιά .
Η κατάσταση των ΜΜΕ είναι ο δεύτερος λόγος που εξηγεί το πολιτικό τέλμα της χώρας. Ο σοβαρός καθημερινός τύπος πνέει τα λοίσθια ως ανεξάρτητη τέταρτη εξουσία: η Le Monde έχει αγοραστεί από τρεις “προοδευτικούς” εκατομμυριούχους οι οποίοι επιδείνωσαν την νεοφιλελεύθερη ροπή της εφημερίδας. Πλέον κάποια ζητήματα που ενοχλούν τα νέα αφεντικά είναι απαγορευμένα για τους δημοσιογράφους.
Η δεύτερη μεγαλύτερη εφημερίδα η Le Figaro, ανήκει εδώ και χρόνια στον Serge Dassault και έχει εξελιχθεί σε Πράβντα της δεξιάς. Ο Dassault εκτός από εκδότης είναι επίσης έμπορος όπλων (παράγει το πολεμικό αεροσκάφος Rafale που χρησιμοποιεί η γαλλική αεροπορία) και Γερουσιαστής της δεξιάς. Πρόσφατα οι δικαστές ζήτησαν άρση της ασυλίας, του για κατηγορίες διαφθοράς και αγοράς ψήφων, την οποία οι Γερουσιαστές αρνήθηκαν.
Η τρίτη μεγαλύτερη πολιτική καθημερινή εφημερίδα η Libération έχει απλά εξαφανισθεί από το γίγνεσθαι της Αριστεράς στο οποίο κατείχε ακόμα μια θέση πριν κάποια χρόνια. Ο ιδιοκτήτης της τραπεζίτης Ρόθτσιλντ και τα διευθυντικά στελέχη που έχει επιλέξει την έχουν καταντήσει περιοδικό ποικίλης ύλης για κεντροδεξιούς χίπστερς του Παρισιού.
Τον τόνο και την ατζέντα καθορίζουν πλέον ιδιωτικά κανάλια συνεχούς ενημέρωσης με πρώτο το BFM TV, μια λάιτ εκδοχή του Fox News. Δεξιός λαϊκισμός, εντυπωσιοθηρία και θρησκευτική αφοσίωση στη νεοφιλελεύθερη ατζέντα αποτελούν τη γραμμή του καναλιού που δεν διστάζει να ρίχνει λάδι στη φωτιά για να αυξήσει τη θεαματικότητα του. Λόγω της επιτυχίας του το BFM TV έχει αναδειχθεί σε ρυθμιστή της πολιτικής ζωής.
Ως αποτέλεσμα εκατομμύρια Γάλλοι, μην θέλοντας να ενημερωθούν από τα παραδοσιακά ΜΜΕ, συρρέουν σε διαδικτυακούς ενημερωτικούς ιστότοπους, σε ιστολόγια και κοινωνικά δίκτυα. Όμως πολλά από τα νέα αυτά μέσα αντί να προωθούν την εναλλακτική ενημέρωση και την κριτική σκέψη, προσφέρουν μισαλλοδοξία, ξενοφοβία και συνωμοσιολογία.
Για παράδειγμα η ιστοσελίδα στο Facebook με τα περισσότερα likes στη Γαλλία υπερασπίζεται την αυτοδικία ενός κοσμηματοπώλη της Νίκαιας που εκτέλεσε πισώπλατα τον δεκαεννιάχρονο κλέφτη του μαγαζιού του.
Πίσω από αυτή τη σελίδα και πολλές άλλες παρόμοιες κρύβονται ακροδεξιοί του Εθνικού Μετώπου και άλλων πιο ακραίων γκρουπούσκουλων όπως οι Identitaires που έχουν καταλάβει το στρατηγικό πλεονέκτημα που τους προσφέρει η ελευθερία λόγου του διαδικτύου σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια των παραδοσιακών ΜΜΕ. Άλλοι όπως ο κωμικός Dieudonné κάνουν καριέρα με αντισημιτικές κορώνες και αμφιλεγόμενο χιούμορ υπό το μανδύα της αμφισβήτησης του συστήματος.
Το αποτέλεσμα είναι η πολιτική συζήτηση να περιστρέφεται γύρω από τεχνητές πολεμικές και ψεύτικα διλήμματα, που αποπροσανατολίζουν τους πολίτες και δημιουργούν μια αποπνιχτική ατμόσφαιρα στη δημόσια σφαίρα.
Τελευταίο επεισόδιο, οι ερωτικές περιπέτειες του Ολάντ που έγιναν πρωτοσέλιδο, καταργώντας και την τελευταία ειδοποιό διαφορά με την τραυματική εμπειρία της προεδρίας Σαρκοζύ, αυτή της υποτιθέμενης σεμνότητας του νέου προέδρου.
Έτσι εξηγείται η ανυπαρξία της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Η οικονομική της αδυναμία σε συνδυασμό με την πολιτικές επιλογές του Ολάντ και των Σοσιαλιστών έχουν δέσει τη χώρα στο άρμα της Μέρκελ. Ο γαλλογερμανικός άξονας δεν είναι πια παρά ένα γκέμι όπου ο ένας το τραβάει κι άλλος υπακούει.
Θεωρητικά η συγκυρία θα μπορούσε να είναι ευνοϊκή για την γαλλική Αριστερά αν αυτή ήταν ενωμένη. Όμως οι δύο βασικές συνιστώσες του Μετώπου της Αριστεράς, το ΚΚΓ και το Κόμμα της Αριστεράς του Μελανσόν είναι σε διάσταση.
Αιτία του διχασμού οι δημοτικές εκλογές, όπου οι μεν Κομμουνιστές θέλουν να συμμαχήσουν με το Σοσιαλιστικό κόμμα ούτως ώστε να εκλέξουν ή να επανεκλέξουν μεγάλο αριθμό δημάρχων, ο δε Μελανσόν υποστηρίζει την αυτόνομη κάθοδο του Μετώπου.
Οι έριδες αυτές σε συνδυασμό με τον εξοστρακισμό της Αριστεράς από μεγάλο αριθμό ΜΜΕ έχουν αποδυναμώσει τη φωνής της κι έχουν αφήσει ζωτικό κομμάτι μέσων και λαϊκών τάξεων έρμαιο στην προπαγάνδα της ακροδεξιάς.