Tον τελευταίο καιρό όλο και περισσότεροι παράγοντες των τηλεπικοινωνιών προσπαθούν , σε συνεργασία πια με την πολιτισμική βιομηχανία, να βρουν τρόπους φιλτραρίσματος της διαδικτυακής κίνησης με στόχο το μπλοκάρισμα της ανταλλαγής αρχείων. Το ερώτημα που γεννιέται είναι πόσο αξιόπιστα και αποτελεσματικά είναι αυτά τα συστήματα;

Το ζήτημα του peer-to-peer εμπλέκει δύο βιομηχανίες με συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα, αυτές των τηλεπικοινωνιών και του περιεχομένου. Όπως έχω γράψει παλιότερα, η ανταλλαγή αρχείων σε βάση ισοτιμίας αποτέλεσε σημαντικό κίνητρο για την σταδιακή διάδοση των διαδικτύου υψηλής ταχύτητας. Ως εκ τούτου, σε πρώτη φάση οι παράγοντες των τηλεπικοινωνιών είχαν μια διαμετρικά αντίθετη θεώρηση του peer-to-peer από αυτή της μουσικής και της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Για τους πάροχους διαδικτυακής σύνδεσης η ανταλλαγή αρχείων αποτέλεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα αυτό που οικονομολόγοι αποκαλούν θετική εξωτερικότητα, δηλαδή ένα παράγοντα που ωφελεί την οικονομική τους δραστηριότητα χωρίς να αποτελεί μέρος της. Με άλλα λόγια, η ανταλλαγή αρχείων που υπόκεινται στο copyright αποτελεί κίνητρο για την κατανάλωση ευρυζωνικότητας και άρα συμμετέχει στην διεύρυνση της αγοράς των τηλεπικοινωνιών.

Τον τελευταίο καιρό όμως αυτή η μαζικά υψηλή κατανάλωση ευρυζωνικώτητας λόγω της χρήσης πρωτόκολλων peer-to-peer έχει αρχίσει να απασχολεί κάποιους πάροχους οι οποίοι και θεωρούν ότι τελικά αντιβαίνει στα συμφέροντα τους. Αυτό γιατί η συγκεκριμένη πρακτική επιβαρύνει τα δίκτυα με «άχρηστο », σύμφωνα με αυτούς, trafic. Έτσι, η αναζήτηση τρόπων φιλτραρίσματος της διαδικτυακής κίνησης με στόχο το traffing shaping έχει οδηγήσει τον τελευταίο καιρό στην άνθηση ειδικευμένων εταιρειών στον τομέα αυτό. Ποια είναι όμως η αποτελεσματικότητα τέτοιων τεχνικών λύσεων;

Απάντηση δίνει ένα τεστ που πραγματοποιήθηκε το 2007 με πρωτοβουλία του Syndicat national de l’édition phonographique (SNEP) το οποίο εκπροσωπεί τα συμφέροντα της γαλλικής μουσικής βιομηχανίας. Ο σκοπός του τεστ ήταν να αξιολογηθούν οι τεχνικές λύσεις στον τομέα της ανίχνευσης ή Deep Packet Inspection. Το τεστ διενεργήθηκε από ένα ανεξάρτητο εργαστήριο, το European Advanced Networking Test Center, το οποίο και ανέλαβε να προσομοιάσει σε μικρογραφία τις πραγματικές συνθήκες λειτουργίας του διαδικτύου.

Έτσι οι εφαρμογές φιλτραρίσματος που συγκρίθηκαν ανέλυσαν 250 000 πακέτα πληροφοριών το δευτερόλεπτο που περιελάμβαναν ταυτόχρονες ανταλλαγές αρχείων στα πιο δημοφιλή πρωτόκολλα peer-to-peer όπως BitTorrent, eDonkey, Gnutella, iMesh, FastTrack, WinMX, DirectConnect, MP2P και Filetopia. Όλα αυτά ανάμεσα σε μερικές χιλιάδες χρήσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (POP3, SMTP), FTP και Web (HTTP).

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι τεχνολογίες αυτές βρίσκονται ακόμα σε εμβρυακό στάδιο και η αποτελεσματικότητα τους μειώνεται θεαματικά όταν γίνεται χρήση κρυπτογράφησης δεδομένων. Καταρχάς, οι δύσκολες συνθήκες του τεστ αποθάρρυναν πολλές εταιρείες από το να συμμετάσχουν. Έτσι από τις 28 που είχαν προσκληθεί αρχικά – μεταξύ άλλων οι Allot Communications, Cisco Systems Inc. , Ellacoya Networks , F5 Networks Inc. , Huawei Technologies Co. Ltd. , Narus Inc. , και Sandvine Inc.−, μόνο πέντε συμμετείχαν τελικά. Από αυτές οι τρεις αρνήθηκαν την δημοσίευση των αποτελεσμάτων του τεστ, προφανώς γιατί οι επιδόσεις τους ήταν απογοητευτικές.

Τελικά μόνο δύο εταιρείες, η Arbor και η Ipoque, δημοσίευσαν τα αποτελέσματα που τiς αφορούσαν. Εκεί φαίνεται ότι ενώ η ανταλλαγή αρχείων μέσω δημοφιλών πρωτοκόλλων όπως το BitTorrent, το eDonkey, το Gnutella και το MP2P ανιχνεύονται σε ποσοστό σχεδόν 90%, άλλα πρωτόκολλα (DirectConnect, Filetopia, iMesh, Soulseek, WinMX) παρουσιάζουν ποσοστά μη ανίχνευσης που ξεκινούν από 30% και φτάνουν μέχρι και 99% ! Τα ίδια περίπου ισχύουν και σε ότι αφορά το φιλτράρισμα ή/και μπλοκάρισμα των ανταλλασσόμενων αρχείων.

Η αποτελεσματικότητα των τεχνολογιών Deep Packet Inspection είναι ακόμη μικρότερη όταν τα πακέτα των ανταλλασσόμενων δεδομένων είναι κρυπτογραφημένα. Εκεί το ποσοστό ανίχνευσης είναι 0% για το BitTorrent, το eDonkey και βέβαια για το Freenet που είναι εντελώς « αόρατο ».

Το συμπέρασμα που βγαίνει από αυτό το πρώτο τεστ τόσο μεγάλης εμβέλειας είναι ότι οι μέθοδοι ελέγχου του peer-to-peer μέσω traffing shaping έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα από τεχνική σκοπιά. Αν συνυπολογίσουμε το οικονομικό κόστος τέτοιων λύσεων αλλά και τις αντιδράσεις των χρηστών σε παρόμοια μέτρα, η επιβολή τους φαίνεται προς το παρόν εξαιρετικά αμφίβολη. Μια τέτοια κίνηση εκ μέρους της πολιτισμικής βιομηχανίας και των πάροχων θα είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική μετακύλιση των χρηστών προς τα πιο αξιόπιστα προγράμματα ανταλλαγής αρχείων σε βάση ισοτιμίας και την ταυτόχρονη άνθιση των τεχνικών κρυπτογράφησης.