Η κοινωνιολογική ομοιογένεια και σύμπλευση συμφερόντων της πολιτικής και δημοσιογραφικής ελίτ


Με πρόσφατη παρέμβαση του, που έκανε αίσθηση, ο βουλευτής της Νεας Δημοκρατίας Πέτρος Τατούλης καλούσε τον Θόδωρο Ρουσόπουλο να παραιτηθεί λόγω “ηθικού ασυμβίβαστου“ μεταξύ της θέσης του ως υπουργού και της επαγγελματικής ιδιότητας της συζύγου του Μάρας Ζαχαρέα.

Κάποιος που διαθέτει στοιχειώδη πολιτική λογική δεν μπορεί παρά να είναι σύμφωνος με τον κ. Τατούλη, ο οποίος, έστω και όψιμα, συνειδητοποίησε το πρόβλημα που δημιουργεί η συγκεκριμένη διαμόρφωση τόσο για το κύρος του κ. Ρουσόπουλου ως πολιτικό πρόσωπο όσο και για την αξιοπιστία της κας Ζαχαρέα ως δημοσιογράφο.

Δυστυχώς όμως η γαλλική εμπειρία που επικαλέστηκε στην επιχειρηματολογία του ο βουλευτής αποτελεί εντελώς ατυχές παράδειγμα. Όχι μόνο παρόμοια “ηθικα ασυμβίβαστα” συνεχίζουν να υφίστανται στη Γαλλία αλλά οξύνονται κιόλας. Ο κ. Τατούλης επικαλειται τις δήθεν “παραιτήσεις ευθιξίας” δύο δημοσιογράφων της κρατικής τηλεόρασης, της Christine Ockrent και της Béatrice Schönberg, που είναι σύζυγοι υπουργών της κυβέρνησης Σαρκοζύ.

Η Béatrice Schönberg για ενάμισι χρόνο, μεταξύ Ιουλίου 2005 και Φεβρουαρίου 2007, παρουσίαζε το δελτίο ειδήσεων του δεύτερου κρατικού καναλιού ενώ ο σύζυγος της Jean-Louis Borloo ήταν υπουργός της δεξιάς κυβέρνησης Villepin. Μετά από πιέσεις των δημοσιογράφων του καναλιού καθώς και διαμαρτυρίες τηλεθεατών έφυγε από το δελτίο μόλις άρχισε η προεκλογική περίοδος αλλά παρέμεινε στο κανάλι. Από τότε, παρά την επανά-υπουργοποίηση του συζύγου της στην κυβέρνηση Σαρκοζύ, συνεχίζει να διατηρεί εκπομπή prime time στο ίδιο κανάλι.

Η περίπτωση της Christine Ockrent είναι ακόμη πιο σκανδαλώδης. Παρουσιάστρια της πολιτικής εκπομπής France-Europe-Express στο τρίτο κανάλι της κρατικής τηλεόρασης, η Ockrent εξαναγκάστηκε να σταματήσει μετά την αυτομόληση του συζύγου της, πρώην σοσιαλιστή, στην κυβέρνηση Σαρκοζύ. Στο μεταξύ και εκείνη είχε ξεσηκώσει διαμαρτυρίες εκ μέρους του συνδικάτου των δημοσιογράφων τόσο για τις χρυσοπληρωμένες εμφανίσεις που έκανε σε εκδηλώσεις, ενώ ήταν υπάλληλος της κρατικής τηλεόρασης, όσο και για την προκλητική μονομέρεια της κατά την περίοδο της προεκλογικής εκστρατείας.

Πολύ γρήγορα όμως η Ockrent επανήλθε όταν διορίσθηκε από τον Σαρκοζύ διευθύντρια της κρατικής France Monde στις αρχές του 2008. Η συγκεκριμένη νεοσύστατη εταιρεία (holding) περιβάλλει τα διεθνούς εμβέλειας γαλλικά κανάλια TV5 και France 24 όπως και τον ραδιοσταθμό RFI. Η France Monde βρίσκεται υπό τον έλεγχο του εκάστοτε υπουργού εξωτερικών που τώρα τυχαίνει να είναι ο Bernard Kouchner σύζυγος της εν λόγω δημοσιογράφου!

Λίγους μήνες μετά το διορισμό της, η Ockrent απέλυσε από το RFI τον Richard Labévière που ασκούσε ανοικτά κριτική στον εξωτερική πολιτική του συζύγου της, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών από τους συναδέλφους του αλλά και από τους ακροατές.

Οι “οικογενειακές” σχέσεις μεταξύ πολιτικών που βρίσκονται στην εξουσία και δημοσιογράφων δεν σταματούν εδώ. Η παρουσιάστρια ειδήσεων του δεύτερου κρατικού καναλιού Marie Drucker είναι αρραβωνιασμένη με τον πρώην υπουργό της δεξιάς και νυν στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος François Baroin.

Η παρουσιάστρια του δελτίου ειδήσεων του μεγαλύτερου ιδιωτικού καναλιού της χώρας TF1 είναι κόρη του πρώην βουλευτή της δεξιάς Gratien Ferrari. Μετά το δεύτερο διαζύγιο του και πριν παντρευτεί την Κάρλα Μπρούνι, ο Σαρκοζύ διατηρούσε σχέση με τη δημοσιογράφο του Figaro Anne Fulda. Ο γραμματέας του Σοσιαλιστικού κόμματος François Hollande διατηρεί δεσμό με την Valérie Trierweiler, δημοσιογράφο στο περιοδικό Paris Match. Ο εκ των υποψηφίων για το χρίσμα των σοσιαλιστών Dominique Strauss-Khan είναι παντρεμένος με τη δημοσιογράφο Anne Sinclair…κλπ.

Η παραπάνω απαρίθμηση των στενών προσωπικών σχέσεων που συνδέουν την ελίτ της γαλλικής δημοσιογραφίας με το πολιτικό κατεστημένο της χώρας δεν αποτελεί τυχαίο φαινόμενο. Δεν οφείλεται σε μια ανεξήγητη ερωτική έλξη αλλά στην κοινωνιολογική ομοιογένεια και διαπερατότητα που χαρακτηρίζει τους δύο χώρους. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η αυξανόμενη τάση μεγαλοδημοσιογράφων και τηλεαστέρων να πολιτεύονται με όπλο την αναγνωρισιμότητα τους.

Όπως έχει δείξει η κοινωνιολογική μελέτη, οι άνθρωποι αυτοί προέρχονται από τις ίδιες κοινωνικές τάξεις, τα ίδια σχολεία, συχνάζουν στα ίδια μέρη, έχουν τον ίδιο κύκλο γνωριμιών, χαρακτηρίζονται από κοινές συμπεριφορές και γενικά τα συμφέροντα τους συμπίπτουν : επιθυμούν την διαιώνιση μιας κοινωνικοπολιτικής διάρθρωσης που τους ευνοεί προσφέροντας τους άφθονα υλικά αγαθά και κοινωνικό κεφάλαιο.

Από τη στιγμή που η απουσία κοινωνικών αντιστάσεων και η πολιτική αναλγησία το επιτρέπουν, η πολιτική και δημοσιογραφική ελίτ σφετερίζεται τον κοινωνικό της ρόλο και τον θέτει στην υπηρεσία προσωπικών φιλοδοξιών και συμφερόντων. Το πρόβλημα οξύνεται από την όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση επικοινωνιακής δύναμης στα χέρια λιγοστών επιχειρηματιών και μεγαλοδημοσιογράφων.

Έστω κι αν κανείς συμφωνεί στο ότι η περίπτωση Ρουσόπουλου/Ζαχαρέα αποτελεί πρόκληση και εξόφθαλμη παραβίαση κάθε ηθικού κανόνα που πρέπει να διέπει την λειτουργία της αστικής δημοκρατίας, αυτή δεν αποτελεί παρά την κορυφή του παγόβουνου.

Το κεντρικό ζήτημα δεν είναι τόσο οι προσωπικές περιπτώσεις “οικογενειακής διαπλοκής“ όσο η ξεκάθαρη και συστημική αδυναμία του πολιτικού και επικοινωνιακού κατεστημένου στην Ελλάδα και αλλού να παράγει μια ουσιαστικά πολυφωνική και δημοκρατική δημόσια σφαίρα.

8 thoughts on “Η κοινωνιολογική ομοιογένεια και σύμπλευση συμφερόντων της πολιτικής και δημοσιογραφικής ελίτ

  1. δηλαδη αν παραιτηθει η κα.Ζαχαρεα, εγω μπορω να κοιμαμαι ησυχη οτι το Μαζικο Μεσο αναμεταδιδει την αληθεια και μονον την αληθεια?

    οχι φυσικα, νομιζω οτι ειναι αλλη μια αστεια περιπτωση οπου η γυναικα του καισαρος πρεπει οχι μονο να ειναι τιμια αλλα και να ΦΑΙΝΕΤΑΙ τιμια

    ο τιτλος του ποστ παντως ειναι στη σωστη κατευθυνση, αυτο ακριβως πρεπει να διερευνηθει εις βαθος (και οχι τι κανει η κα Ζαχαρεα):

    “Η κοινωνιολογική ομοιογένεια και σύμπλευση συμφερόντων της πολιτικής και δημοσιογραφικής ελίτ”

    ειναι πολυ σοβαρο το ζητημα… επαφυεται της δημοκρατιας και της δημιουργιας αξιων

  2. Φίλε Ars longa, vita brevis, λες “δηλαδη αν παραιτηθει η κα.Ζαχαρεα, εγω μπορω να κοιμαμαι ησυχη οτι το Μαζικο Μεσο αναμεταδιδει την αληθεια και μονον την αληθεια?”

    ρητορική η ερώτηση έτσι;

  3. Προφανώς ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα για τις πολιτικές και δημοσιογραφικές ελίτ είναι ο σφετερισμός του κοινωνικού τους ρόλου. Το φαινόμενο ενός κοινωνικού διαλόγου που διεξάγεται υπό τη “διακριτική” εποπτεία των μμε, είναι ένα έτσι κι αλλιώς γελοίο φαινόμενο κι ο απόλυτος θρίαμβος της διαμεσολάβησης. Άλλωστε τα κανάλια είναι μέλη από το 2006 του διευρυμένου ΣΕΒ, επομένως η ουδετερότητα τους σε ζητήματα όπως το εργασιακό ή η προοπτική μιάς ξεκάθαρα “εργαλειακής” παιδείας, μάλλον μοιάζει με ανέκδοτο. Και φυσικά ελάχιστα έχει να κάνει με πρόσωπα με την έννοια μιάς ποικιλίας προσωπικών σχέσεων. Αφορά τα πρόσωπα που απαρτίζουν τις δημοσιογραφικές ελίτ, κοινωνικά,όπως τοποθετεί το θέμα το κείμενο που σχολιάζουμε.

  4. Ange-ta, πολύ ενδιαφέρον το άρθρο για τους Γερμανούς πολιτικούς-επιχειρηματίες. Άλλο ένα δείγμα του ευρωπαϊκού “προτύπου” στα χνάρια του οποίου βαδίζουν και οι Έλληνες ομόλογοι τους.

    κ.υ.π walking, συμφωνώ και επαυξάνω. Ακριβώς αυτό θέλησα να δείξω στο κείμενο.

  5. Θέλω να το κάνω με την Μάρα Ζαχαρέα. Τι σκύλα! Τι θεά! Με την Μάρα Ζαχαρέα και την Έλλη Στάη μαζί. Η Στάη πιο κυριλέ και χάι κλας, η Ζαχαρέα πιο λαϊκιά, αλλά και οι δυο σκύλες του κερατά, γυναικάρες και αφέντρες με τα όλα τους, να σε πατάνε κάτω με το τακούνι, να σε κάνουν να τους φυλάς τα πόδια, να σε μαστιγώσουν αλύπητα. Μάρα Ζαχαρέα, Έλλη Στάη και Ντόρα Μπακογιάννη (ή Άννα Διαμαντοπούλου από το ΠΑΣΟΚ) οι σκύλες-θεές που για χάρη τους θα κυλιόμουν στο πάτωμα και θα τους φιλούσα τα πόδια.

  6. Άραγε ο Γκουαταρί στο “καπιταλισμός και σχιζοφρένεια” αν το έγραφε σήμερα θα περιελάμβανε τους “τρελούς υπηρεσίας” που ενίοτε εμφανίζουν τα σχόλια τους στα blogs;

  7. Ανάξιε δούλε, δυστυχως δεν γνωρίζω καμία από τις κυρίες που αναφέρεις ώστε να μεσολαβήσω.

    Ούτε πιστέυω ότι διαβάζουν αυτό εδώ το ιστολόγιο ώστε να πάρουν το μήνυμα. Ίσως θα έπρεπε να απευθυνθείς στα γραφεία τύπου των καναλιών που εργάζονται οι παραπάνω δημοσιογράφοι καθώς και σε αυτό του Υπουργείου εξωτερικών για να λάβεις απάντηση.

    κυπ walking, για παρόμοιες περιπτώσεις μάλλον έχει προβλέψει ο μαρκήσιος Σαντ…και ο Φρόϋντ.

Leave a Reply

Your email address will not be published.