Σκιάχτρα στην εποχή της κρίσης: το φάντασμα της “αριστερής τρομοκρατίας” στη Γαλλία του Σαρκοζύ

Η εποχή της κρίσης που ζούμε αποτελεί αναμφίβολα την απαρχή σημαντικών κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων. Η σταδιακή απαξίωση της αστικής δημοκρατίας και ο σφιχτός εναγκαλισμός της πολιτικής εξουσίας με την οικονομική και επικοινωνιακή ολιγαρχία που αναδεικνύεται γλαφυρά τον τελευταίο καιρό ενισχύει τα κοινωνικά κινήματα και τις πρωτοβουλίες πολιτών που παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους.

H απάντηση του Κράτους και των κυρίαρχων δομών της εξουσίας σε μια τέτοια εξέλιξη είναι κοινή σε κάθε ιστορική περίοδο: η κατασκευή ενός εσωτερικού εχθρού που βαφτίζεται τρομοκράτης. Στόχος αυτής της πρακτικής είναι από τη μία η απαξίωση κάθε κοινωνικού κινήματος και από την άλλη ο εκφοβισμός της “σιωπηρής πλειοψηφίας” μέσω της επικοινωνιακής προπαγάνδας. Μια τέτοια επιχείρηση κατασκευής του εσωτερικού εχθρού βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στη Γαλλία από την νεοδεξιά κυβέρνηση του Σαρκοζύ.

Τα γεγονότα

Τη νύχτα μεταξύ 7 και 9 Νοεμβρίου 2008 μια σειρά από δολιοφθορές στις γραμμές του τραίνου υψηλής ταχύτητας TGV διέκοψε την κυκλοφορία στο γαλλικό δίκτυο σιδηροδρόμων για αρκετές ώρες. Το σαμποτάζ, που δεν έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή επιβατών, έγινε σε μια περίοδο που η εταιρεία των σιδηροδρόμων SNCF αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης. Η απόφαση της διεύθυνσης για αλλαγές στις συνθήκες εργασίας των οδηγών των τραίνων (περιορισμός του χρόνου ξεκούρασης, αύξηση των δρομολογίων) ώθησε τα συνδικάτα σε απεργίες. Ταυτόχρονα, η μεταφορά με τραίνα πυρηνικών αποβλήτων από τη Γερμανία προκάλεσε την μήνη των οικολόγων.

Η δολιοφθορά των γραμμών του TGV, μεταξύ των χιλιάδων που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο στο γαλλικό σιδηροδρομικό δίκτυο, θα αποτελούσε ένα ακόμη γεγονός που θα περνούσε απαρατήρητο εάν δεν ακολουθούσαν εκπλήξεις. Έτσι, τρεις μέρες αργότερα, την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου, η υπουργός εσωτερικών Michèle Alliot-Marie καλεί σε συνέντευξη τύπου τους δημοσιογράφους και τους ανακοινώνει ότι οι ένοχοι συνελήφθησαν.

Όπως λέει πρόκειται για ένα γκρουπούσκουλο αναρχοαυτόνομων αποτελούμενο από εννέα άτομα που υποστηρίζει τις βίαιες δράσεις. Δεν διστάζει μάλιστα να συγκρίνει την υποτιθέμενη οργάνωση με τρομοκρατικές ομάδες όπως η RAF και η Action Directe. Παράλληλα, αποκαλύπτει πως τα μέλη της οργάνωσης τελούσαν υπό παρακολούθηση εδώ και μήνες από την αντιτρομοκρατική υπηρεσία η οποία και εντόπισε κάποια από αυτά κοντά στο σημείο που έγιναν οι δολιοφθορές.

Η καταδίκη από τα ΜΜΕ

Αμέσως η μηντιακή μηχανή παίρνει μπρος και τα ρεπορτάζ για την νέα απειλή της “ αριστερής τρομοκρατίας” πολλαπλασιάζονται. Οι δημοσιογράφοι στο σύνολο τους φαίνονται απόλυτα πεπεισμένοι για την ενοχή των συλληφθέντων. Πόσω μάλλον όταν ο υποτιθέμενος ηγέτης της ομάδας Julien Coupat, του οποίου το όνομα κυκλοφόρησε αμέσως, φαίνεται να έχει προαναγγείλλει τη δράση του.

Το βιβλίο L’insurrection qui vient, που υπογράφει η Αόρατη επιτροπή (Comité invisible), είναι μια σκληρή κριτική της καταναλωτικής κοινωνίας με καταστασιακές επιρροές. Αναφέρεται στην επικείμενη “ανταρσία” που θα σημάνει το τέλος του καπιταλισμού και της κοινωνίας του θεάματος. Σχετικά με τις μεθόδους που πρέπει να ακολουθήσουν οι αντάρτες της πόλης, η Αόρατη επιτροπή προτείνει τα σαμποτάζ των αστικών υποδομών όπως το σιδηροδρομικό και τηλεπικοινωνιακό δίκτυο.

Ο Coupat αναφέρεται πολύ γρήγορα από τα ΜΜΕ ως ο συγγραφέας του βιβλίου. Οι τρομολαγνικές περιγραφές των καναλιών για την “μυστική ζωή της οργάνωσης” συνοδεύονται από τις συνήθεις εικόνες των ύποπτων που οδηγούνται στον εισαγγελέα σιδηροδέσμιοι ανάμεσα σε δύο κουκουλοφόρους πράκτορες της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας.

Μόλις μια εβδομάδα μετά από τα γεγονότα το Σάββατο 14 Νοεμβρίου ο εισαγγελέας απαγγέλλει σε πέντε από τους συλληφθέντες,τρεις γυναίκες και δύο άνδρες, την κατηγορία της σύστασης τρομοκρατικής ομάδας που επισείει ποινή μέχρι είκοσι χρόνια.

Ποιοι είναι όμως οι κατηγορούμενοι;

Όσο περνάνε οι μέρες μαθαίνουμε περισσότερα για τους κατηγορούμενους. Το προφίλ τους κάθε άλλο παρά ταιριάζει σε “σκληρούς τρομοκράτες”. Ο Julien Coupat, πρώην διδακτορικός φοιτητής στην ιστορία, κινείται στον αντιεξουσιαστικό χώρο. Μέχρι το 2001 υπήρξε μέλος της συγγραφικής ομάδας του καταστασιακού περιοδικού Tiqqun. Έχει πάρει μέρος σε κινήματα όπως οι διαδηλώσεις ενάντια στο G8 και το φοιτητικό κίνημα ενάντια στο CPE στη Γαλλία το 2006.

Εδώ και λίγα χρόνια έχει εγκατασταθεί με μια ομάδα συντρόφων, μέλη της οποίας συνελήφθησαν, σε ένα αγρόκτημα στο χωριό Tarnac. Μάλιστα ο Coupat και η γυναίκα του έχουν αναλάβει το καφενείο-μπακάλικο του χωριού και έχουν αναπτύξει πολύ καλές σχέσεις με του ντόπιους. Οι κάτοικοι του χωριού μαζεύτηκαν πρόσφατα και δήλωσαν τη συμπαράσταση τους στους κατηγορούμενους δημιουργώντας και μια επιτροπή στήριξης.

Ποια είναι τα χειροπιαστά στοιχεία τις ενοχής τους; Προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία όπως αποτυπώματα ή DNA από τον τόπο της δολιοφθοράς. Οι έρευνες στα σπίτια των υπόπτων δεν έδωσαν τίποτα. Tο ίδιο και οι ανακρίσεις που συνεχίστηκαν για 96 ώρες όπως επιτρέπει ο αντιτρομοκρατικος νόμος. Το μόνο στοιχείο εις βάρος τους φαίνεται να είναι η παρουσία τους στη περιοχή την περίοδο που έγιναν τα σαμποτάζ και η “ακραία” ιδεολογία τους.

Πως ο Coupat εντοπίστηκε τόσο γρήγορα;

Το 2007 ένα σήμα του FBI φτάνει στις γαλλικές αρχές σχετικά με τον Coupat. Αφορούσε την σύλληψη του για παράνομη είσοδο στη χώρα από τα καναδικά σύνορα και ανέφερε ότι ο ίδιος αργότερα παραβρέθηκε σε εκδήλωση διαμαρτυρίας μπροστά από ένα γραφείο του αμερικάνικού στρατού στην Νέα Υόρκη. Η γαλλική αντιτρομοκρατική θέτει υπό παρακολούθηση από τις αρχές του 2008 τον Coupat και τους φίλους του, όπως και δεκάδες άλλα μέλη του αντιεξουσιαστικού χώρου και της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς.

Εκείνη την περίοδο η υπουργός εσωτερικών σε συνέντευξη στη συντηρητική εφημερίδα Le Figaro επισείει την απειλεί της “αριστερής τρομοκρατίας” η οποία “σύμφωνα με τις υπηρεσίες” δεν θα αργήσει να δράσει. Η αναφορά εκπλήσσει τους δημοσιογράφους αφού οι βίαιες αριστερές ομάδες έχουν σταματήσει την δράση τους στη χώρα από τα τέλη της δεκαετίας του 80 και την σύλληψη των τελευταίων μελών της οργάνωσης Action Directe.

Λίγους μήνες αργότερα η απειλή παίρνει σάρκα και οστά. Οι “επικίνδυνοι τρομοκράτες” λαμβάνουν δράση και οι υπηρεσίες της υπουργού και του Σαρκοζύ συλλαμβάνουν άμεσα τους ενόχους, που σύμφωνα με τους αρμόδιους, αποτελούν κίνδυνο για τη δημοκρατία. Όμως το σενάριο παραείναι βολικό…

Σκιάχτρα τον καιρό της κρίσης

Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης κατά την οποία η αριστερή κριτική, που ενσαρκώνεται κυρίως από τον Olivier Besançenot και το νέο αντικαπιταλιστικό κόμμα (Nouveau Parti Anticapitaliste), αρχίζει να έχει όλο και μεγαλύτερη απήχηση. Ο Σαρκοζύ και τα συμφέροντα που εκπροσωπεύει ψάχνουν για αντιπερισπασμό.

Η απειλή της “αριστερής τρομοκρατίας” αποτελεί το πρόσχημα για όλο και σκληρότερα μέτρα ενάντια στα κοινωνικά κινήματα: παρακολουθήσεις “συνήθη υπόπτων”, φακέλωμα συνδικαλιστών, ηλεκτρονική παρακολούθηση, προφυλακίσεις, μηνύσεις ενάντια σε δημοσιογράφους. Η νομιμοποίηση τέτοιων μεθόδων στηρίζεται σε σκιάχτρα που φοβίζουν τον μέσο οικογενειάρχη…

Σκιάχτρο είναι ισλαμική απειλή που επέτρεψε την στοχοποίηση των μουσουλμάνων και την αποστολή στρατού στο Αφγανιστάν. Σκιάχτρο είναι ο πόλεμος κατά της εγκληματικότητας που έχει γεμίσει τις φυλακές και έχει οδηγήσει σε 92 αυτοκτονίες από την αρχή του χρόνου. Σκιάχτρο είναι η δήθεν εισβολή της Γαλλίας από “λαθρομετανάστες” που οδηγεί ανθρώπους στο να πηδάνε από τα μπαλκόνια για να μην απελαθούν. Σκιάχτρο είναι και η απειλή ότι η ανταλλαγή αρχείων θα σκοτώσει τη δημιουργία που επιτρέπει την μαζική παρακολούθηση των δικτύων.

Σε όλα τα παραπάνω προστίθεται τώρα και η απειλή της άκρας αριστεράς που παρουσιάζεται σαν να αποτελείται από αιμοσταγείς νιχιλιστές που θέλουν να καταστρέψουν την φιλελεύθερη δημοκρατία. Το αν στη συγκεκριμένη περίπτωση οι συλληφθέντες είναι ένοχοι ή όχι δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία για τους ενορχηστρωτές της προπαγάνδας. είτε αυτοί βρίσκονται στο προεδρικό μεγαρο είτε στα γραφεία των καναλιών.

Το σημαντικό είναι άλλο. Να μπορέσουν ο Σαρκοζύ και οι φίλοι ανενόχλητοι να συνεχίσουν και να εντείνουν την πολιτική που οδήγησε στην όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και την κρίση.


4 thoughts on “Σκιάχτρα στην εποχή της κρίσης: το φάντασμα της “αριστερής τρομοκρατίας” στη Γαλλία του Σαρκοζύ

  1. Πολύ ενδιαφέρον άρθρο για μία υπόθεση που ελάχιστα έχει ακουστεί στην Ελλάδα.

    Είναι φανερή η ανάγκη των κέντρων εξουσίας να αναγορεύουν εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς κατά βούληση, προκειμένου να τρομοκρατούν τις όποιες αντιδράσεις, να παγιώνουν τη δική τους εξουσία και να υλοποιούν ανενόχλητα τις αποφάσεις τους. Αυτό επιτείνεται ειδικά σε περιόδους που το σύστημα περνά κρίση.

    Τα κινήματα έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν αυτά τους τρόπους πάλης τους και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκχωρούν ούτε ρανίδα αυτού του δικαιώματος στην εξουσία. Μοναδικός τελικά κριτής των τρόπων αυτών δράσης είναι το σύνολο της κοινωνίας και η ιστορία.

    Όταν η εξουσία αντιδρά με τέτοιο απελπισμένο, πλην όμως συχνά αποτελεσματικό τρόπο, μία είναι η στρατηγική που πρέπει να ακολουθούν τα κινήματα. Η μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική απεύθυνση και δημιουργία κοινωνικών δεσμών αλληλεγγύης καθώς και η αξιοπρέπεια στη δράση που αποκαλύπτει το αληθινό πρόσωπο της εξουσίας, τη βία.

  2. φίλε inlovewithlife, συμφωνώ με τις διαπιστώσεις. Όπως προσπάθησα να δείξω δεν είναι είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτή η ιστορία βγαίνει σε αυτή την περίοδο που το σύστημα περνάει μια σοβαρότατη κρίση.

    Ο στόχος είναι η απαξίωση κάθε αμφισβήτησης της κρατούσας τάξης. Και τα κυρίαρχα ΜΜΕ στη Γαλλία συντελούν στην προσπάθεια αυτή.

  3. φίλε inlovewithlife, συμφωνώ με τις διαπιστώσεις. Όπως προσπάθησα να δείξω δεν είναι είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτή η ιστορία βγαίνει σε αυτή την περίοδο που το σύστημα περνάει μια σοβαρότατη κρίση.

    Ο στόχος είναι η απαξίωση κάθε αμφισβήτησης της κρατούσας τάξης. Και τα κυρίαρχα ΜΜΕ στη Γαλλία συντελούν στην προσπάθεια αυτή.

  4. φίλε inlovewithlife, συμφωνώ με τις διαπιστώσεις. Όπως προσπάθησα να δείξω δεν είναι είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτή η ιστορία βγαίνει σε αυτή την περίοδο που το σύστημα περνάει μια σοβαρότατη κρίση.

    Ο στόχος είναι η απαξίωση κάθε αμφισβήτησης της κρατούσας τάξης. Και τα κυρίαρχα ΜΜΕ στη Γαλλία συντελούν στην προσπάθεια αυτή.

Leave a Reply to inlovewithlife Cancel reply

Your email address will not be published.