Σκέψεις για τη νέα ομάδα διακυβέρνησης του Ομπάμα

Η εκλογή του Ομπάμα στην προεδρία των ΗΠΑ θεωρήθηκε δικαίως ιστορικό γεγονός. Τα διθυραμβικά σχόλια και οι υπεραισιόδοξες αναλύσεις περίσσεψαν, ακόμη κι από έμπειρους παρατηρητές της αμερικάνικης πολιτικής ζωής οι οποίοι θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να είναι πιο προσεκτικοί.

Αυτό γιατί η πολιτική και οικονομική πραγματικότητα των ΗΠΑ είναι σαφώς πολυπλοκότερη από τις εικόνες ενθουσιασμού που συνόδεψαν την νίκη του Δημοκρατικού υποψήφιου.

Σε άρθρο μου πριν από λίγο καιρό ανέφερα κάποιες πληροφορίες σχετικά με την πολιτική τοποθέτηση και τις παλιότερες επιλογές του Ομπάμα οι οποίες με έκαναν να έχω επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα καταφέρει να τηρήσει τις υποσχέσεις του περί ριζικής αλλαγής. Δυστυχώς οι τελευταίες πληροφορίες που αφορούν την ομάδα που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση των ΗΠΑ από τον προσεχή Ιανουάριο μάλλον επιβεβαιώνουν αυτές τις επιφυλάξεις.

Καταρχάς το πρώτο πράγμα που κάνει εντύπωση όταν κοιτά κανείς τη σύνθεση της μεταβατικής ομάδας (transition team) του Ομπάμα είναι η σημαντική παρουσία χρηματοδοτών της εκστρατείας του, οι επονομαζόμενοι και bundlers. Σε αντίθεση με ότι υποστήριζε ο υποψήφιος, τελικά μόνο τα 150 από τα 600 εκατομμύρια της προεκλογικής καμπάνιας του προήλθαν από μικρές δωρεές κάτω των 200 δολαρίων.

Τα υπόλοιπα χρήματα ήρθαν από μεγάλες εταιρείες και σημαντικούς χρηματοδότες. Όπως αναφέρει η Washington Post, εννέα από αυτούς, που μέσω των διασυνδέσεων τους απέφεραν πάνω από 1,8 εκατομμύρια δολάρια στον Ομπάμα, βρίσκονται τώρα σε θέση να επηρεάσουν τη σύνθεση της μελλοντικής κυβέρνησης.

Ειδικότερα, σε περίοπτη θέση στην transition team βρίσκεται η υπεύθυνη για τη χρηματοδότηση της εκστρατείας του Ομπάμα, Penny Pritzker η οποία υπήρξε διευθύντρια της τράπεζας Superior Bank από το 89 μέχρι το 94 και συνέχισε να είναι μέλος του ΔΣ μέχρι το 2001 όπου και η τράπεζα χρεοκόπησε.

Η οικογένεια Pritzker συμετείχε, μαζί με τις Ernst and Young και Merrill Lynch στην δημιουργία των χρηματιστικών μηχανισμών που επέτρεψαν τη φούσκα των subprime από τα τέλη της δεκαετίας του 90. Η βασική ιδέα ήταν να καταφέρουν να πουλήσουν χρέη νοικοκυριών στη Wall Street σε μορφή μετοχών. Πράγμα που έγινε.

Ακολούθησε η κρίση, με τα γνωστά δραματικά αποτελέσματα για την αμερικανική εργατική τάξη. Είναι λογικό να αναρωτιέται κανείς κατά πόσο άνθρωποι με τέτοια ιστορία είναι σε θέση να εξυγιάνουν το αμερικανικό χρηματιστικό σύστημα.

Η σύνθεση του οικονομικού επιτελείου του Ομπάμα είναι επίσης αρκετά αποκαλυπτική σχετικά με την πολιτική που ενδεχόμενα θα ακολουθήσει ο νέος πρόεδρος. Μεταξύ των μελών του βρίσκονται πρώην διευθυντικά στελέχη hedge funds και πρώην μέλη της κυβέρνησης Κλίντον που εφάρμοσαν την πολιτική της γενικής απελευθέρωσης των αγορών όπως οι Michael Warren και Josh Gotbaum.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα όμως είναι ο Larry Summers που προαλείφεται για το πόστο του διευθυντή του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου (National Economic Council). Ο Summers είναι οικονομολόγος και άρχισε την καριέρα του στην ομάδα του Martin Feldstein, βασικού συμβούλου για θέματα οικονομικών του ρεπουμπλικάνου προέδρου Ronald Reagan.

Η ακραιφνής νεοφιλελεύθερη ομάδα του Feldstein είναι αυτή που έβαλε σε εφαρμογή το σχέδιο για πλήρη κατεδάφιση κάθε έννοιας κοινωνικού κράτους στις ΗΠΑ την δεκαετία του 80. Είναι επίσης εκείνη η οποία άρχισε το ξήλωμα της νομοθεσίας που ρύθμιζε την χρηματιστική και τραπεζική αγορά στη χώρα. Το έργο της συνεχίστηκε υπό την προεδρία Κλίντον στο οικονομικό επιτελείο της οποίας μεταπήδησε ο Summers. Ειδικότερα ο ίδιος ήταν από τους πρωτεργάτες της κατάργησης του νόμου Glass-Steagal που άνοιξε τον διάπλατα τον δρόμο για το σκάνδαλο των subprime.

Στις αρχές της δεκαετίας του 90 ο Summers εργάστηκε επίσης σαν σύμβουλος της κυβέρνησης της Λιθουανίας για το οικονομικό άνοιγμα της χώρας. Ήταν τόσο σκληρή η νεοφιλελεύθερη πολιτική που επέβαλλε που απεδείχθη καταστροφική για την οικονομία της χώρας αλλά και για την ψυχική υγεία των πολιτών της. Όταν ο Summers έφυγε από τη Λιθουανία, η χώρα είχε πια το μεγαλύτερο ποσοστό αυτοκτονιών στον κόσμο.

Την ίδια εποχή το στέλεχος της μέλουσας κυβέρνησης του Ομπάμα συνέταξε μια έκθεση για την Παγκόσμια Τράπεζα στην οποία συνιστούσε την μετακίνηση των πιο ρυπογόνων βιομηχανιών στην Αφρική. Αυτό γιατί, σύμφωνα με την έκθεση, η συγκεκριμένη ήπειρος είναι υπο-μολυσμένη (under-polluted) ! Το λεπτομερές βιογραφικό του Larry Summers, που πραγματικά προκαλεί πολλές σκέψεις σχετικά με την ικανότητα του να αντιμετωπίσει την κρίση, μπορείτε να το διαβάσετε στο άρθρο του The Nation.

Μια από τις καινοτομίες της κυβέρνησης του Ομπάμα είναι το γεγονός ότι θα περιλαμβάνει τον πρώτο μαύρο υπουργό δικαιοσύνης στην ιστορία των ΗΠΑ. Πρόκειται για τον Eric Holder που εργαζόταν μέχρι πρόσφατα στο μεγάλο δικηγορικό γραφείο Covington Berling. Ο Holder μετείχε επίσης στην κυβέρνηση Κλίντον και ενεπλάκη στο σκάνδαλο Marc Rich.

Μέσω της δικηγορικής του δραστηριότητας ο Eric Holder υπερασπιζόταν μέχρι πρόσφατα τα συμφέροντα της πολυεθνικής Chiquita Brands International. H Chiquita Brands International, πιο γνωστή με το όνομα United Fruit, είναι το αρχέτυπο της αποικιακής πολυεθνικής. Για δεκαετίες έλυνε και έδενε στις χώρες της λατινικής Αμερικής εγκαθιστώντας δικτάτορες και στηρίζοντας αυταρχικά καθεστώτα για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της. Η έκφραση banana republic προέρχεται από εκείνη την εποχή.

Πριν από λίγα χρόνια η αμερικάνικη εταιρεία κατηγορήθηκε ότι χρηματοδότησε αδρά την παραστρατιωτική οργάνωση AUC στην Κολομβία. Η οργάνωση αυτή έχει αποδεδειγμένα δολοφονήσει χιλιάδες χωρικούς. Ο Holder, μέλλον υπουργός δικαιοσύνης των ΗΠΑ, εκπροσώπησε την Chiquita Brands International το 2004 σε δίκη που προκάλεσαν συγγενείς των θυμάτων ζητώντας αποζημίωση.

Τέλος, ενδεικτικές είναι οι πληροφορίες που αφορούν την transition team που έχει αναλάβει τις υπηρεσίες ασφαλείας (CIA, FBI, NSA). Μεταξύ των μελών της ομάδα βρίσκεται ο John Brennan, ο οποίος προαλείφεται για την διεύθυνση της CIA, και η Jami Miscik. Ο Brennan υπήρξε βασικός συνεργάτης του πρώην διευθυντή της CIA George Tennet.

Ως τέτοιος συμμετείχε σε όλες τις αποφάσεις που επέτρεψαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπό την προεδρία του Μπους. Βασανιστήρια, παράνομες κρατήσεις και παρακολουθήσεις, Γκουαντανάμο, παραδόσεις κρατουμένων σε ξένες μυστικές υπηρεσίες, απαγωγές όπως αυτές των Πακιστανών στην Αθήνα: ο Brennan πρωτοστάτησε σε όλες αυτές τις πρακτικές και μάλιστα τις υπερασπίστηκε δημόσια όπως μπορείτε να ακούσετε και στo σχετικό ρεπορτάζ του Democracy Now.

Από την πλευρά της η Miscik μετείχε στην ομάδα ειδικών αποστολών της CIA που ανέλαβε το 2003 την κατασκευή των στοιχείων που θα νομιμοποιούσαν την εισβολή του Ιράκ. Όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια όλες οι πληροφορίες που υπεδείκνυαν την δήθεν κατοχή οπλών μαζικής καταστροφής από τον Σαντάμ Χουσεΐν ήταν ψεύτικες. Από το 2005 η Miscik συνέχισε την καριέρα της στην πασίγνωστη πλέον Lehman Brothers.

Χωρίς να μπορεί κανείς να προκαταλάβει την πολιτική που θα εφαρμόσει στο μέλλον ο Ομπάμα, οι οιωνοί δεν είναι καλοί. Η ανάγκη να ισορροπήσει τα συμφέροντα αυτών που τον στήριξαν στην προεκλογική περίοδο φαίνεται να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές συνεργατών του. Ο κίνδυνος παραμονεύει μια ιστορική εκλογή να εξελιχθεί σε μια απλή διαχείριση της εξουσίας. Θα ήταν κρίμα γιατί οι ελπίδες που έχουν εναποτεθεί στον Ομπάμα είναι πολλές…

Leave a Reply

Your email address will not be published.