Προεκλογικός πόλεμος στο διαδίκτυο !

Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα μετά τη πρόταση μομφής του ΠΑΣΟΚ μυρίζουν έντονα εκλογές. Ποιες όμως είναι οι χρήσεις του διαδικτύου σε προεκλογική περίοδο ;

Εδώ και μερικούς μήνες η Γαλλία έχει μπει σε μία από τις πιο μακρές προεκλογικές περιόδους της ιστορίας της για τις εκλογές του Μαΐου. Οι δύο βασικοί υποψήφιοι για να διαδεχτούν τον Jacques Chirac στην προεδρία της χώρας, που συγκεντρώνει όλη την εκτελεστική εξουσία, είναι η Ségolène Royal για το σοσιαλιστικό κόμμα (PS) και ο Nicolas Sarkozy για τη δεξιά (UMP). Παράλληλα με τη παραδοσιακή καμπάνια εξελίσσεται ένας σκληρός προεκλογικός αγώνας στο διαδίκτυο όπου όλα επιτρέπονται. Σε αυτόν ανακατεύονται οι επίσημες οργανώσεις των κομμάτων με τους δικτυακούς τους τόπους αλλά και χιλιάδες χρήστες του ίντερνετ μέσω προσωπικών σελίδων, μπλογκς και υπηρεσιών διανομής βίντεο όπως το το YouTube και το DailyMotion.

Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν το ίντερνετ με οργανωμένο τρόπο σε προεκλογική εκστρατεία ήταν βέβαια οι αμερικάνοι στις προεδρικές εκλογές του 2004 και συγκεκριμένα ο υποψήφιος για το χρίσμα των δημοκρατικών Howard Dean. Ο Dean κατάφερε μέσα σε λίγους μήνες να συγκεντρώσει 25 εκατομμύρια δολάρια όχι από πλούσιους δωρητές, όπως οι άλλοι υποψήφιοι, αλλά κυρίως από απλούς πολίτες οι οποίοι συνεισέφεραν μικρά ποσά μέσω διαδικτύου. Ταυτόχρονα ο Dean, αφού κινητοποίησε χιλιάδες εθελοντές, κατάφερε να τραβήξει την προσοχή των κυρίαρχων ΜΜΕ που μέχρι τότε τον αγνοούσαν. Μπορεί να μην πήρε το χρίσμα και οι δημοκρατικοί να έχασαν για δεύτερη φορά τις εκλογές από τον Bush αλλά το μάθημα του διαδικτύου έμεινε. Έτσι στις εκλογές για το Κοινοβούλιο και τη Γερουσία του 2006 όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι στις ΗΠΑ το χρησιμοποίησαν εντατικά. Μία από τις τακτικές που εφαρμόστηκαν είναι το να παρακολουθείται ο αντίπαλος υποψήφιος σε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις του και να βιντεοσκοπείται συστηματικά. Κάθε φορά που οι δηλώσεις « ξέφευγαν » από τα όρια του ξύλινου πολιτικού λόγου τα αποκαλυπτικά βίντεο έμπαιναν στο YouTube και κυκλοφορούσαν ευρύτατα σε μπλόγκερς και δημοσιογράφους μέχρι που τα ΜΜΕ ανακάλυπταν το θέμα και ο υποψήφιος πλήρωνε τις συνέπειες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή George Allen ο οποίος αποκάλεσε μακάκο, δηλαδή πίθηκο, τον ινδικής καταγωγής S.R. Sidarth που τον βινετοσκοπούσε. Το βίντεο με τη ρατσιστική φράση προκάλεσε σκάνδαλο σε σημείο που ο Allen έχασε την έδρα του ενώ ήταν φαβορί.

Στη Γαλλία αυτή την περίοδο αναπτύσσεται το ίδιο φαινόμενο. Η Ségolène Royal έχει προβάδισμα στο διαδικτυακή εκστρατεία αφού με το site Désirs davenir κατάφερε πολύ γρήγορα να προκαλέσει το ενδιαφέρον των χρηστών και των μπλόγκερς ζητώντας την συνδρομή τους στη σύνταξη του προεκλογικού προγράμματος της μέσω δυνητικών συμμετοχικών διαδικασιών. Από την άλλη ο Nicolas Sarkozy επένδυσε πολλά χρήματα στο ίντερνετ αγοράζοντας χιλιάδες sponsored links στο Google αλλά και προσελκύοντας γνωστές προσωπικότητες της γαλλικής μπλογκοσφαίρας όπως ο Loic Le Meur. Όμως ο Sarkozy είναι χωρίς αμφιβολία ο υποψήφιος του μεγάλου κεφαλαίου, κάτι που του αποφέρει την υποστήριξή των κυρίαρχων μέσων της χώρας και πιο συγκεκριμένα των τριών μεγαλύτερων γαλλικών επικοινωνιακών συγκροτημάτων Bouygues, Lagardère και Dassault με τους ιδιοκτήτες των οποίων έχει ιδιαίτερα στενές σχέσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι μια μεγάλη μερίδα των Γάλλων δεν εμπιστεύεται πλέον την παραδοσιακή τηλεόραση και τον τύπο σε ότι αφορά την κάλυψη της προεκλογικής εκστρατείας. Όπως έχω ήδη αναφέρει σε άλλα ποστς, όταν παρατηρείται ασυμφωνία μεταξύ από των κυρίαρχων ΜΜΕ και της κοινής γνώμης σε ότι αφορά την κάλυψη της επικαιρότητας ένα όλο και μεγαλύτερο κομμάτι των πολιτών στρέφεται σε εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι το ίντερνετ.

Στο διαδίκτυο λοιπόν κυκλοφορούν χιλιάδες βίντεο και mp3 αντί-Sarkozy όπως αυτό εδώ το οποίο λέγεται « ο αληθινός Sarkozy ». Η απάντηση δεν άργησε να έρθει από τους δεξιούς μπλόγκερς με το ανάλογο « η αληθινή Ségolène ». Σε άλλη περίπτωση ένας δικτυοναύτης είδε τη σελίδα του στο MySpace να εξαφανίζεται όταν δημοσίευσε αυτό το βίντεοκλιπ το οποίο έχει τίτλο « δεν θα σε ψηφίσω Nicolas S ». Ο ίδιος αναφέρει ότι υπήρξε θύμα λογοκρισίας αφού το MySpace ανήκει στο μεγιστάνα Rupert Murdoch ιδιοκτήτη, μεταξύ άλλων, του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου BSkyB και των Times του Λονδίνου αλλά και γνωστού νεοδεξιού υποστηρικτή των Bush και Blair. Στην Ελλάδα ανάλογα φαινόμενα πολλαπλασιάζονται με μαγνητοφωνήσεις όπως αυτή της γνωστής υπόθεσης Ξεκουκουλωτάκη, αλλά και πιο πρόσφατα με το βίντεο του ξυλοδαρμού του Κύπριου φοιτητή από ασφαλίτες στη Θεσσαλονίκη, τα Λαμόγια του Πασοκ του Γιακουμάτου κ. α. Κάθε φορά ερασιτεχνικά και μη βίντεο σκηνών ή φράσεων που υπό κανονικές συνθήκες παραμένουν άγνωστες προβάλλονται από την τηλεόραση και επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο τον πολιτικό βίο.

Αυτό βέβαια είναι λογικό, και δη στην Ελλάδα όπου η τηλεόραση ήταν και παραμένει το κυρίαρχο μέσο. Όπως αναφέρει και ο André Gunthert στην ανάλυση του, η επιρροή των πολιτικών βίντεο στο διαδίκτυο παραμένει σχετικά χαμηλή μέχρι τη στιγμή που τα κυρίαρχα ΜΜΕ τα επαναπροβάλλουν κάνοντας τα ευρύτερα γνωστά.

Προσωπικά πιστεύω ότι τα πράγματα έχουν ωριμάσει στην Ελλάδα για εντατική χρήση του διαδικτύου στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του.
Η χώρα πληρεί πλέον όλες τις απαραίτητες κοινωνικοπολιτικές και τεχνολογικές συνθήκες :

Συνεχή ανάπτυξη της χρήσης του διαδικτύου, κυρίως από τα πιο οικονομικά εύρωστα, νεανικά και μορφωμένα στρώματα του πληθυσμού δηλαδή ακριβώς αυτά που παρακολουθούν τη λιγότερη τηλεόραση.

Eνα επικοινωνιακό σύστημα τα κυρίαρχα ΜΜΕ του οποίου έχουν απολέσει προ πολλού την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος.

Mια πολωτική και σκληρή εκστρατεία όπως αυτή που αναμένεται μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ όπου ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

H αυξανόμενη διεισδυτικότητα των συνδέσεων υψηλής ταχύτητας που επιτρέπει την κατανάλωση βίντεο οnline.

H ανάδυση και παγίωση μιας δομημένης και οργανωμένης ελληνικής μπλογκοσφαίρας τα μέλη της οποία θα χρησιμοποιηθούν ως αναμεταδότες των πολιτικών συζητήσεων, ενίοτε και συγκρούσεων.

Τέλος η σχεδόν καθολική χρήση κινητών τηλεφώνων τρίτης γενιάς που δίνουν στον οποιοδήποτε την δυνατότητα να ηχογραφήσει ή να βιντεοσκοπήσει οτιδήποτε και στη συνέχεια να διανέμει το περιεχόμενο στο διαδίκτυο.

Η εξέλιξη αυτή έχει τα θετικά και τα αρνητικά της στοιχεία. Από τη μία μερίδα πολιτών επαναποκτά τον έλεγχο σε ότι αφορά την ενημέρωση της πάνω σε πολιτικά ζητήματα αφού πολλαπλασιάζονται οι πηγές πληροφόρησης στις οποίες οι δικτυοναύτες έχουν πρόσβαση και μπορούν και οι ίδιοι να συμμετέχουν ενεργητικά στις διαδικτυακές συζητήσεις. Από την άλλη όμως η διαδικτυακή πληροφόρηση αφορά τη μειοψηφία του εκλογικού σώματος και συγκεκριμένα αυτή που ήδη καταναλώνει και άλλα ΜΜΕ εκτός της τηλεόρασης[1]. Η μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων παραμένει εξαρτημένη από τα κακής ποιότητας εμπορικά κανάλια. Παράλληλα, το ίντερνετ προσφέρεται επίσης για προπαγάνδα, και διάδοση ψεμάτων και ανυπόστατων φημών με τρόπο ανώνυμο.

Με λίγα λόγια η μακρά προεκλογική περίοδος που σκάει μύτη σιγά σιγά στην Ελλάδα αναμένεται άκρως ενδιαφέρουσα για πρώτη φορά και στο διαδίκτυο. Δέστε καλά τις ζώνες σας, το πανηγύρι αρχίζει….



[1] Πηγές : Web ID Focus 2006, e-Metrics AGB Nielsen Media Research 2005. Έστω και αν υπάρχουν διαφορές ως προς τον ακριβή αριθμό των χρηστών του ίντερνετ στην Ελλάδα, από το σύνολο των στοιχείων προκύπτει ένας πληθυσμός περίπου 2.000.000 ατόμων. Το ποσοστό σύνδεσης από το σπίτι στη χώρα είναι της τάξης του 18,6% ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 48%. Οι κυριότερες τάσεις που καταγράφονται από τις σχετικές έρευνες είναι ένα ηλικιακό, κοινωνικό και οικονομικό χάσμα μεταξύ χρηστών και μη χρηστών. Η μεγάλη πλειοψηφία των πρώτων αποτελείται από νέους, ανώτερου ή ανώτατου μορφωτικού επιπέδου, υψηλών κοινωνικών στρωμάτων με σχετική οικονομική άνεση που κατοικούν στα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα στην περιοχή της Αττικής.

2 thoughts on “Προεκλογικός πόλεμος στο διαδίκτυο !

  1. Στο διαδικτυακό παιχνίδι “Second Life” όπου ο “παίκτες” έχουν virtual ζωή δημιουργήθηκα “virtual” εκλογικά κέντρα του Λεπέν και virtual αφίσσες εναντίον του!

  2. Επίσης η Ségolène Royal έκανε προεκλογική συγκέντρωση στο Second Life. Βέβαια αυτά αποτελούν περισσότερο διαφήμιση παρά ουσία…

Leave a Reply to DeMasame Re Cancel reply

Your email address will not be published.