Ο Οκτώβρης φτάνει στο τέλος του και μαζί φαίνεται να τελειώνει και το μεγαλύτερο κοινωνικό κίνημα που γνώρισε η Γαλλία από το 1995 κι έπειτα.

Στα μέσα του μήνα, στο φόρτε της κινητοποίησης,  ένα τρίτο των βενζινάδικων ήταν άδεια και τρία εκατομμύρια πολιτών διαδήλωναν κάθε τέσσερις μέρες. Εκατοντάδες λύκεια ήταν υπό κατάληψη, η πρόσβαση σε λιμάνια, σταθμούς και αεροδρόμια έκλεινε κατά τακτά διαστήματα.

Κυλιόμενες απεργίες εμπόδιζαν την κανονική λειτουργία δημόσιων υπηρεσιών (εφορίες, δήμοι, σχολεία, πανεπιστήμια) αλλά και στρατηγικών ιδιωτικών τομέων (διυλιστήρια, μεταφορές, ενέργεια). Σοβαρά επεισόδια  μεταξύ αστυνομίας και μαθητών κατέληγαν συχνά σε σκηνές αστικής βίας που θύμιζαν μικρογραφία των Δεκεμβριανών.

Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι η αίσθηση της κανονικότητας  για εκατομμύρια Γάλλους πήγε περίπατο. Περπατώντας στους δρόμους μιας χαμένης επαρχιώτικης γειτονιάς κάποιος μπορούσε να συναντήσει μια ομάδα συνδικαλιστών με αυτοκόλλητα της CGT να βαδίζουν προς άγνωστο προορισμό με αποφασιστικό βήμα σαν να είχαν μια μεγάλης σημασίας αποστολή να εκτελέσουν.

Στις παρυφές του Παρισιού, στη μέση μιας αχανούς βιομηχανικής ζώνης κάποιος μπορούσε να συναντήσει ένα μείγμα αντικαπιταλιστών,  συνταξιούχων, μαθητών και εργατών να τρώνε σάντουιτς με λουκάνικα μπροστά στην μπλοκαρισμένη είσοδο μια αποθήκης καυσίμων.

Στα ραντεβού για τα μπλοκαρίσματα στις πέντε το πρωί βρίσκονταν άνθρωποι διαφορετικοί αλλά αποφασισμένοι. Στοίβες από σκουπιδοντενεκέδες και καρέκλες εμπόδιζαν την είσοδο σε δημόσιες υπηρεσίες και σχολεία.

Το κίνημα κατάφερε,  το πιο δύσκολο, να παρεισφρήσει στην καθημερινότητα της « σιωπηλής πλειοψηφίας », να αγγίξει και τους πιο αδιάφορους « ψηφοφόρους » ρωτώντας τους τη μόνη ερώτηση που αξίζει να ρωτηθεί: ποιο μέλλον θέλεις για σένα και τα παιδιά σου;

Η συνταξιοδοτική απορρύθμιση του Σαρκοζύ δεν ήταν παρά η αφορμή. Σαφώς και πρόκειται περί καθαρά ταξικής επιλογής για αύξηση των ορίων ηλικίας, από την οποία θα πληγούν κυρίως  εργάτες και μισθωτοί με χαμηλή μόρφωση που μπήκαν νωρίς στην αγορά εργασίας,  γυναίκες και νέοι με τις ασυνεχείς και επισφαλείς καριέρες.

Η πραγματικότητα όμως είναι ότι το συγκεκριμένο μέτρο δεν ήταν παρά η αφορμή για την έκφραση μιας μαζικής οργής, μιας ολικής αντίθεσης στην κατεύθυνση που παίρνει η γαλλική κοινωνία. Μια κοινωνία που οικοδομήθηκε πάνω στο –  ίσως ψευδεπίγραφο – ιδεώδες της κοινωνικής αλληλεγγύης και  του συλλογικού πεπρωμένου και η οποία βρίσκεται εδώ και χρόνια υπό τον ζυγό της πιο στυγνής ολιγαρχίας.

Πολιτικός οπορτουνισμός, αναλγησία, προπαγάνδα και χειραγώγηση είναι η πραγματικότητα της δημόσιας σφαίρας στη χώρα. Κοινωνική αδικία, ρατσισμός, ψυχολογική βία, φάσμα φτώχειας ή τουλάχιστον κοινωνικού υποβιβασμού είναι η καθημερινότητα των εργαζόμενων που υπομένουν τις « μεταρρυθμίσεις ». Προκλητικός πλούτος, κυνισμός, νεποτισμός και θέαμα ο κόσμος της Σαρκοζικής ολιγαρχίας και των συμμάχων της.

Μετά την ψήφιση του συνταξιοδοτικού και τις τελευταίες προγραμματισμένες κινητοποιήσεις το πιο πιθανό είναι το μαζικό κίνημα να σβήσει. Οι εκλογές είναι σε ενάμιση χρόνο, η κυβέρνηση θα υπενθυμίσει την δημοκρατική νομιμοποίηση της,  τα αφεντικά θα προτάξουν το « κόστος για την οικονομία και τον τουρισμό », τα κυρίαρχα ΜΜΕ θα επωμιστούν πάλι το ρόλο του μαντρόσκυλου που είχαν αναγκαστικά αποτινάξει έστω και λίγο υπό την πίεση του κινήματος.

Και τώρα τι; Μήπως ο Οκτώβρης δεν ήταν παρά ένα, λαμπερό, επεισόδιο της γαλλικής « μυθολογίας του κοινωνικού κινήματος », σουβενίρ και φολκλόρ χωρίς αντίκτυπο. Μπορεί και να ήταν.

Υπάρχει όμως ένα πεπραγμένο. Τα συνδικάτα ξέρουν ότι δεν μπορούν πια να υπολογίζουν σε κοινωνικούς συμβιβασμούς για να νομιμοποιηθούν. Οι πλατιές μάζες των εργαζομένων που ψήφισαν τον Σαρκοζύ πριν από τρία χρόνια ξέρουν ότι το όραμα του πλουτισμού μέσα από τη δουλειά που τους έταξε ήταν ψεύτικο. Οι καλοπροαίρετοι της ιντελιντζένσιας ξέρουν πια ότι χρειάζεται ρηξικέλευθος λόγος και σκέψη κριτική για να μη χαθεί το τελευταίο ίχνος της κοινωνικής νομιμοποίησης του ρόλου τους. Οι ρεφορμιστές κατάλαβαν ότι κι αν κερδίσουν την εξουσία όλα αυτά θα τα βρουν μπροστά τους.

Μπορεί λοιπόν ο γαλλικός Οκτώβρης να γίνει απαρχή για αντίσταση. Όχι της τσαμπουκαλεμένης πλην όμως ρηχής και σπασμωδικής εκδοχής της, αλλά της άλλης. Της θεωρητικά στιβαρής και πρακτικά αποφασισμένης και οργανωμένης αντίστασης σε καθημερινή βάση.

Και ίσως στο τέλος να έρθει και η « εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης » που τόσο επιτακτικά απαιτούν από την Αριστερά οι τηλεοπτικοί αστέρες .  Από τα κάτω των κοινωνικών διεργασιών κι όχι από τα πάνω των σοφιστικέ γραφείων του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.