Πάλι στους δρόμους : « μεταρρυθμίσεις » και κοινωνικό κίνημα στη Γαλλία

Πρώτοι μπήκανε στο απεργιακό χορό την προηγούμενη εβδομάδα οι εργαζόμενοι στους σιδηρόδρομους και στις πρώην ΔΕΚΟ. Αιτία οι αλλαγές που ετοιμάζονται στο ασφαλιστικό σύστημα και τις συντάξεις.

Από κοντά και οι φοιτητές οι οποίοι διαμαρτύρονται για την υποχρηματοδότηση της Παιδείας. Μαζί και οι δημόσιοι υπάλληλοι με τους εκπαιδευτικούς που απεργούν ενάντια στη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης και στις περικοπές προσωπικού.

Η περιγραφή αυτή θα μπορούσε να αφορά την Ελλάδα, τη Γερμανία, την Ιταλία….Όμως αφορά το πρώτο κοινωνικό κίνημα που αντιμετωπίζει ο Σαρκοζύ μετά από πέντε σχετικά ήσυχους μήνες.

Στη Γαλλία οι πορείες και οι απεργίες είναι αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής και κοινωνικής παράδοσης. Αντίθετα από τις βορειοευρωπαϊκές χώρες και τη Μεγάλη Βρεταννία, το γαλλικό κοινωνικό κίνημα, όπως και το ελληνικό, έχει σαν σημείο αναφοράς παλαιότερες ένδοξες μέρες και νικηφόρες κινητοποιήσεις (βλέπε Μάη του 68, εξέγερση του Πολυτεχνείου).

Ο δρόμος αποτελεί το κατεξοχήν πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στις κοινωνικές δυνάμεις που αισθάνονται αποκλεισμένες και την εξουσία. Το γαλλικό κοινωνικό κίνημα και η αριστερά γνωρίζουν συχνά πυκνά τακτικές νίκες στους δρόμους, που αποδεικνύονται όμως μακροπρόθεσμα Πύρρειες.

Το 1995, τα εκατομμύρια διαδηλωτών του Δεκεμβρίου κατάφεραν να ακυρώσουν τις φιλελεύθερες σκληρές αλλαγές που προετοίμαζε ο πρωθυπουργός Ζιπέ. Η πίεση στη δεξιά που κυβερνούσε κατέληξε στη νίκη των σοσιαλιστών του Ζοσπάν στις πρόωρες εκλογές του 1997.

Όμως οι αποφάσεις που πάρθηκαν στη συνέχεια από αυτούς (ιδιωτικοποιήσεις, ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας, υπογραφή όλων των ευρωπαϊκών συμφωνιών για την ελευθέρωση των αγορών) έμοιαζαν με μια ποιο μαλακιά έκδοση του μέτρων του πρώτου.

Μόλις πριν δύο χρόνια, το 2005, το μεγάλο κίνημα που σάρωσε την Παιδεία υποχρέωσε τον Σιράκ να πάρει πίσω τον προκλητικό νόμο για την δήθεν καταπολέμηση της ανεργίας των νέων που ουσιαστικά κατέλυε τα βασικά εργατικά τους δικαιώματα. Άλλη μια φορά ο δρόμος είχε κερδίσει…Όμως το αποτέλεσμα σε πολιτικό επίπεδο ήταν η εκλογή του Σαρκοζύ δύο χρόνια μετά…

Σήμερα η αναφορές στη μυθολογία του κινήματος και ο παροξυσμός της κινητοποίησης δύσκολα κρύβουν τον φόβο. Φόβος ότι οι κινητοποιήσεις αυτές, όπως και οι προηγούμενες, δεν θα καταφέρουν να σταματήσουν τον οδοστρωτήρα των φιλελεύθερων « μεταρρυθμίσεων » που δεν έχει σταματήσει να συνθλίβει αργά και μεθοδικά την Ευρώπη από τα μέσα της δεκαετίας του 80.

« Μεταρρυθμίσεις » που μόνο καταχρηστικά μπορούν να αποκαλεστούν έτσι. Στην πραγματικότητα, κάτω από το μανδύα του ορθολογιστικού εκσυγχρονισμού, δεν αποτελούν παρά μια γιγαντιαία επιχείρηση αναδιανομής εισοδήματος και πολιτικής ισχύς από τους αδύναμους και πολλούς προς τους ισχυρούς και λίγους.

Η αναδιανομή αυτή αποτελεί την αντίστροφη και ακριβώς ανάλογη κίνηση με αυτή που έγινε από τα μεταπολεμικά χρόνια μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 80. Όμως αυτή τη φορά η πλήρης ευθυγράμμιση του πολιτικού προσωπικού στις επιταγές του οικονομικού κατεστημένου δεν προμηνύει πισωγύρισμα…

Ιδεολογικά η μάχη μοιάζει ήδη χαμένη. Στη Γαλλία, όπως και άλλού, κάθε φωνή που ζητά κοινωνική δικαιοσύνη για τους νέους και τους αδύναμους να αντεπεξέλθουν στην υπερανταγωνιστική αγορά/κοινωνία λυδωρείται πια συστηματικά από τα κυρίαρχα ΜΜΕ : αποκαλείται « συντηρητική » « αντιδραστική » και « αρχαϊκή »…κάτι που ακούγεται παράξενα στα χείλη επιτυχημένων μεσήλικων.

Όμως η αγωνία και ο φόβος για το μέλλον παραμένουν. Ζητούν επειγόντως ειλικρινή πολιτική έκφραση. Αλλιώς μπορεί να γίνουν οργή.

Leave a Reply

Your email address will not be published.