Σχόλιο στη δικαστική απόφαση για φιλτραρισμα ιστότοπων

Όπως αναφέρει το δελτίο τύπου του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας: “…στις 16 Μαΐου 2012 δημοσιεύθηκε η απόφαση 4658/2012 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία έκανε δεκτό αίτημα οργανισμών συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων επί μουσικών και οπτικοακουστικών έργων να υποχρεωθούν εκτός άλλων οι ελληνικές εταιρίες παροχής υπηρεσιών σύνδεσης στο διαδίκτυο να λάβουν τεχνολογικά μέτρα προκειμένου να καταστεί αδύνατη η πρόσβαση των συνδρομητών τους σε διαδικτυακές τοποθεσίες μέσω των οποίων πραγματοποιείται παράνομη παρουσίαση και ανταλλαγή έργων”
Εισαγωγικά πρέπει να αναφερθεί ότι η συγκεκριμένη απόφαση είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας των μέτρων καταστολής ενάντια των μαζικών πρακτικών διαμοιρασμού και ανταλλαγής περιεχομένου στο διαδίκτυο.

Οι αντιπρόσωποι της πολιτισμικής βιομηχανίας σε παγκόσμιο επίπεδο και οι τοπικοί τους αντιπρόσωποι έχουν πλέον εμπεδώσει ότι οι συλλήψεις και οι μηνύσεις ενάντια σε απλούς χρήστες δεν αποδίδουν.

Η νέα στρατηγική που εφαρμόζουν είναι η πίεση προς τους πάροχους υπηρεσιών (ιδιοκτήτες τηλεπικοινωνιακών δικτύων, μηχανών αναζήτησης, υπηρεσιών φιλοξενίας ιστοσελίδων κλπ.) ούτως ώστε οι τελευταίοι να αστυνομεύουν εκ των προτέρων τις πρακτικές των χρηστών. Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο αντάσσεται για παράδειγμα η συμφωνία ACTA.
Η απόφαση εμπεριέχει τεχνικά, νομικά και πολιτικά προβλήματα.
•    Σε τεχνικό επίπεδο το αυτό που προβλέπεται από την απόφαση είναι η εφαρμογή φίλτρων από τους πάροχους σύνδεσης ώστε να αποκλειστεί οποιαδήποτε κίνηση καταλήγει στις συγκεκριμένες IP των ιστότοπων ellinadiko.com και music-bazaar.com. Όμως όπως έχουν αποδείξει πολλά άλλα παραδείγματα στον κόσμο (Wikileaks, Copwatch στη Γαλλία, Rojadirecta την Ισπανία κλπ.) κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο να επιβληθεί. Υπάρχουν πολλοί τεχνικοί τρόποι που μπορούν να εφαρμοστούν είτε από τους διαχειριστές των σελίδων, είτε από τους χρήστες για να ξεπεραστεί το εμπόδιο. Την ίδια στιγμή, η απαγόρευση πρόσβασης σε συγκεκριμένες IP μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε τρίτους ιστότοπους που δεν έχουν σχέση με παραβίαση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Για μια λεπτομερή ανάλυση των τεχνικών θεμάτων και των τρόπων αποφυγής των φραγμών δες εδώ.
•    Σε νομικό επίπεδο ελέγχεται η συμβατότητα της απόφασης με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Ταυτόχρονα όμως το σκεπτικό της απόφασης εμπεριέχει και θετικά στοιχεία όπως τη διαπίστωση ότι η επιβολή υποχρέωσης γενικού φιλτραρίσματος είναι αντίθετη σε θεμελιώδη δικαιώματα και ότι ο αποκλεισμός πρόσβασης των χρηστών σε υπηρεσίες peer-to-peer είναι ασύμβατος με το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνία της πληροφορίας. Για μια λεπτομερή ανάλυση του σκεπτικού της απόφασης από νομική άποψη δες εδώ.
•    Σε πολιτικό επίπεδο η απόφαση ανοίγει την πόρτα σε εξέλιξεις οπου μπορεί να καταλήξουν σε καταπάτηση της βασικής αρχής της δικτυακής ουδετερότητας (Net Neutrality) που προβλέπει ότι όλες οι πληροφορίες πρέπει να διακινούνται χωρίς διάκριση ανεξάρτητα της φύσης και του σκοπού τους από τους πάροχους σύνδεσης. Επουδενεί δεν εναπόκειται στον πάροχο να λογοκρίνει ιστότοπους, εφαρμογές ή περιεχόμενα εκ των προτέρων. Θα ήταν σαν να ζητάγαμε από τους πάροχους τηλεφωνικής σύνδεσης να ακούνε τις συζητήσεις και να φιλτράρουν αυτές που έχουν παράνομο περιεχόμενο. Επίσης ένα κρίσημο ερώτημα είναι το ποιος θα αποφασίζει τη μαύρη λίστα εφαρμογών και ιστότοπων και με ποια κριτήρια ; Το παράδειγμα της Αυστραλίας είναι προς αποφυγή: μεταξύ των χιλίων ιστότοπων που στους οποίους η πρόσβαση απαγορεύθηκε από την κυβέρνηση υπήρχαν και κάποιοι, όπως η Wikipedia, που μπλοκαρίστηκα για ανεξήγητους λόγους (ανθρώπινο ή τεχνικό λάθος). Γενικότερα μια τέτοια προσέγγιση είναι επικίνδυνη γιατί δημιουργεί τις βάσεις ενός συστήματος μαζικού ελέγχου του διαδικτύου και μπορεί να εξελιχθεί σε λογοκρισία.
•    Τέλος μια σημαντική παράμετρος είναι το γεγονός ότι τέτοιου τύπου αποφάσεις δεν συνεισφέρουν τίποτα στις τρεις βασικές συνθήκες που πρέπει να διέπουν κάθε ρύθμιση σχετικά με την κυκλοφορία πολιτισμικών αγαθών στο διαδίκτυο:
 1. Ενίσχυση της πολιτισμικής ποικιλομορφίας. 
2. Εγγύηση για τους δημιουργούς να ζουν από τη δουλειά τους σε καλές συνθήκες. 
3. Διασφάλιση του διακαιώματος του κοινού για χρήση που θα καλύπτει τις πολιτιστικές και κοινωνικές ανάγκες του.

Leave a Reply

Your email address will not be published.