Γαλλία: οι λόγοι της ανόδου της ακροδεξιάς

galliaΟι περιφερειακές εκλογές που έλαβαν χώρα σήμερα στη Γαλλία επιβεβαίωσαν την αδιάλειπτα ανοδική δυναμική του Εθνικού Μετώπου από τότε που η Μαρίν Λεπέν ανέλαβε την αρχηγία του κόμματος. Με 30% σε εθνικό επίπεδο η άκρα δεξιά αναδεικνύεται πλέον σε πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα.

Το Εθνικό Μέτωπο έρχεται πρώτο σε έξι από τις δεκατρεις περιφέρειες με εντυπωσιακά ποσοστά όπως 40% στο Βορρά (50% στο Καλέ όπου βρίσκεται ο μεγαλύτερος καταυλισμός προσφύγων) και 41% στην περιφέρεια Μασσαλίας-Νίκαιας. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των περιφερειακών, μια πιθανή νίκη της Λεπέν στις προεδρικές του 2017 είναι πλέον μια ρεαλιστική προοπτική. Πως όμως φτάσαμε ως εδώ;

Η κυριαρχία του ακραίου κέντρου

Ο πρώτος λόγος που εξηγεί αυτή την εξέλιξη είναι η κυριαρχία του ακραίου κέντρου στο εσωτερικό της πολιτικής, οικονομικής και μηντιακής ελίτ της χώρας κάτι το οποίο διευκολύνει μια ιδιότυπη ιδεολογική σύγκλιση μεταξύ νεοφιλελευθερισμού και ακροδεξιάς

Αυτό μεταφράζεται σε ξεδιάντροπη αναδιανομή υπέρ του κεφαλαίου καλυπτόμενη από αντιμεταναστευτική ρητορική και αυταρχισμό. Σημαντικό κομμάτι της ελίτ των διανοούμενων, δημοσιογράφων και αναλυτών με μεγάλη παρουσία στα κυρίαρχα ΜΜΕ έχει προσχωρήσει σε αυτό το αντιδραστικό μόρφωμα νομιμοποιώντας το στις συνειδήσεις του απλού κόσμου.

Η αποδαιμονοποίηση της Ακροδεξιάς

Από το 2011 όταν ανέλαβε τα ηνία του κόμματος που ίδρυσε ο πατέρας της η Μαρίν Λεπέν έχει κάνει το Εθνικό Μέτωπο ένα αξιοπρεπές κόμμα στη συνείδηση μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης. Με τη διαφορά ότι είναι άφθαρτο, αφού δεν έχει ασκήσει ποτέ την εξουσία, και ταυτόχρονα αντισυστημικό.

Η ρητορική της Λεπέν εμπεριέχει πολλά στοιχεία αριστερής προέλευσης (κριτική των τραπεζών, στηλίτευση της ΕΕ, εξόδος από το Ευρώ κλπ.) αλλά στην ουσία της παραμένει υπέρ του κεφαλαίου (αρνείται για παράδειγμα την άυξηση του κατώτατου μισθού). Χρησιμοποιώντας υποκρισία και διγλωσία για το κοινωνικό ζήτημα το Εθνικό Μέτωπο έχει αναδειχθεί σε πρώτο κόμμα μεταξύ των ψηφοφόρων της εργατικής τάξης.

Ταυτόχρονα ο ρατσιστικός λόγος της Λεπέν έχει εκλεπτυνθεί. Δεν περιλαμβάνει αντισημιτικές κορώνες και χοντράδες για τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο όπως αυτός του πατέρα της. Στηρίζεται όμως περισσότερο στα επιχειρήματα της Νέας δεξιάς περί πολιτισμικής αναντιστοιχίας των ευρωπαϊκών αξιών με αυτών του Ισλάμ.

Η απειλή της ειρηνικής κατάκτησης της Δύσης μέσω μαζικών κυμάτων μετανάστευσης είναι η κατακλείδα του αφηγήματος της Λεπέν, έστω κι αν δεν το θέτει τόσο ωμά δημόσια. Η κρίση του προσφυγικού των τελευταίων μηνών βάζει αυτό το αφήγημα στο κέντρο της πολιτικής διένεξης.

Η αδυναμία της ριζοσπαστικής αριστεράς και του συνδικαλιστικού κινήματος

Ένας σημαντικό λόγος για τον οποίο το Εθνικό Μέτωπο δρέπει τον αντισυστημικό ψήφο διαμαρτυρίας των λαϊκών και μεσέων στρωμάτων είναι ότι η ριζοσπαστική αριστερά εμφανίζεται θρυμματισμένη και αδύναμη. Η δυναμική του ενωτικού υποψήφιου Μελανσόν στις προεδρικές του 2012 έχει εξανεμιστεί. Ο εκλογικός ανταγωνισμός μεταξύ των κομμάτων που αποτελούν το Μέτωπο της Αριστεράς δεν ευνοεί μια κοινή στρατηγική, παρόλο που όλοι θεωρητικά συμφωνούν στην προοπτική της ενωμένης αριστεράς.

Οι πολιτικές διαφωνίες οι οποίες υπάρχουν πλέον και στο εσωτερικό του χώρου είναι πολύ σοβαρές σε ζητήματα όπως αυτό της θέσης του Ισλάμ στη Γαλλία· της σχέσης με τη Ρωσία του Πούτιν και των βομβαρδισμούς στη Συρία· τη ριζοσπαστική οικολογία σε σχέση με την παραδοσιακή προσέγγιση της ανάπτυξης κλπ. Τελευταίο παράδειγμα μιας τέτοιας πολιτικής διαφωνίας είναι το μοντέλο και η εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ. Το ΚΚΓ στηρίζει της επιλογές Τσίπρας ενώ το Κόμμα της Αριστεράς έχει πάρει αποστάσεις. Ως αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης συνοχής και στρατηγικής η δυναμική του Μετώπου της Αριστεράς σε σχέση με αυτή του Εθνικού Μετώπου είναι πολύ περιορισμένη.

Ένα επίσης σημαντικός λόγος που τροφοδοτεί την άνοδο της ακροδεξιάς είναι η αδυναμία του συνδικαλιστικού και του κοινωνικού κινήματος να μετουσιώσει τη δυσαρέσκεια των πολιτών σε οργανωμένη αντιπαράθεση με την κυβέρνηση. Κάτι που εξηγείται, μεταξύ άλλων, από την ανεπάρκεια της συνδικαλιστικής ηγεσίας (βλέπε CGT) και την πολιτική αυστηρής και συχνά βίαιης καταστολής διαδηλώσεων και κινητοποιήσεων η οποία εντάθηκε μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Παρισιού.

Η διαχείριση της 13ης Νοεμβρίου

Η επόμενη της 13ης Νοεμβρίου 2015 θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών, την επόμενη της 11η Σεπτεμβρίου 2001. Ο Ολάντ και ο πρωθυπουργός του Βάλς χρησιμοποιούν την τρομοκρατία ως αντιπερισπασμό ούτως ώστε να αναστηθούν πολιτικά μετά από τρία χαμένα χρόνια διακυβέρνησης όπου δεν έγινε τίποτα προς όφελος των εργαζομένων, το αντίθετο μάλιστα.

Συνεπικουρούμενοι από τα κυρίαρχα ΜΜΕ και τη δεξιά αντιπολίτευση, της οποίας ηγείται ο Σαρκοζύ, η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει πολεμική ρητορική με βασικά συστατικά τον ιμπεριαλισμό και την απαίτηση για τάξη και ασφάλεια. Ως αποτέλεσμα όχι μόνο εντάθηκαν οι βομβαρδισμοί της γαλλικής αεροπορίας στη Συρία αλλά υπήρξε και συμφιλίωση με τον δικτάτορα Άσαντ και τον σύμμαχο του Πούτιν.

Τον τόνο των σοσιαλιστών τον δίνουν πλέον τα γεράκια: ο ίδιος ο Βαλς, ένας αμοραλιστής και οπορτουνιστής πολιτικός με μοντέλο τον Σαρκοζύ. Ο υπουργός δημόσιας τάξης Μπερνάρ Καζενέβ, κατά τη θητεία του οποίου σκοτώθηκε από κρότου λάμψης αστυνομικού ο Ρεμί Φρέις στο φράγμα του Σιβένς χωρίς αυτός να παραιτηθεί. Ο συντηρητικός και διαπλεκόμενος υπουργός άμυνας Λεντριάν. Ο πρώην τραπεζίτης υπουργός οικονομικών Μακρόν.

Το καθεστώς έκτακτης ανάγκης

Από τη 13η Νοεμβρίου στη Γαλλία επικρατεί καθεστώς έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες με δυνατότητα ανανέωσης, κάτι που είναι στα όρια της συνταγματικότητας. Το καθεστώς έκτακτης ανάγκης υπερψηφίστηκε από 551 βουλευτές στους 577, συμπεριλαμβανομένων και των κομμουνιστών. Η τεράστια πλειοψηφία των κυρίαρχων ΜΜΕ τάχθηκε υπέρ των έκτακτων αστυνομικών μέτρων όπως και η κοινή γνώμη των μετρήσεων.

Μέχρι στιγμής τα έκτακτα μέτρα δεν έχουν αποδώσει στο επίπεδο της τρομοκρατίας παρά μόνο σε αυτό της απλής εγκληματικότητας (βρέθηκαν όπλα, ναρκωτικά κλπ.). Όμως χρησιμοποιήθηκαν ήδη από την αστυνομία για πολιτικές διώξεις. Για παράδειγμα πάνω από 20 οικολόγοι ακτιβιστές τέθηκαν σε κατ’οίκον περιορισμό κατά τη διάρκεια της διάσκεψης για το κλίμα που γίνεται στο Παρίσι. Καθημερινά πρέπει να εμφανίζονται τρεις φορές σε αστυνομικό τμήμα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να δουλέψουν και να ζήσουν κανονικά

Αστυνομοκρατία και καταστολή

Την προηγούμενη Κυριακή στην Πλας Ρεπουμπλίκ του Παρισιού εξελίχθηκαν σκηνές που θύμιζαν Σύνταγμα του 2012. Χιλιάδες άνθρωποι αψήφισαν την απαγόρευση και συγκεντρώθηκαν ειρηνικά για το κλίμα και ενάντια στο καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Το αποτέλεσμα ήταν πάνω από 300 συλλήψεις στο σωρό, με 24ωρη παραμονή στην ασφάλεια. Δεκάδες άνθρωποι δέχτηκαν χημικά, χτυπήθηκαν και βρίστηκαν από τα ΜΑΤ. Καθημερινά υπάρχουν παραδείγματα κατάχρησης βίας, κυρίως στο Παρίσι, με πρωταγωνιστές αστυνομικούς στα όρια της εξουθένωσης.

Δεκάδες αθώοι πολίτες εμπλέκονται σε προβλήματα που δημιουργεί η γραφειοκρατία και αστυνομική αυθαιρεσία. Από τον τυφλό που μπήκε σε κατ’οίκον περιορισμό ως ύποπτος για τέλεση αδικημάτων μέχρι τον καθολικό που συνελήφθη ως Ισλαμιστής και το κοριτσάκι που τραυματίσθηκε από τα θραύσματα της τζαμαρίας που έσπασαν οι ειδικές δυνάμεις χωρίς λόγο, τα παραδείγματα πληθαίνουν. Την ίδια στιγμή πληθαίνουν κι οι φωνές για γενίκευση της παρακολούθησης και λογοκρισίας του διαδικτύου.

Η Ακροδεξιά στην εξουσία, μια ρεαλιστική προοπτική

Πλέον η πρωτιά του Εθνικού Μετώπου στις εκλογές ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου. Ήδη από πέρυσι δεκάδες μέσοι και μικροί δήμοι έχουν περάσει υπό τον έλεγχο του. Εάν όπως φαίνεται κερδίσει τουλάχιστον δύο μεγάλες περιφέρειες την επόμενη Κυριακή, θα ασκήσει πολιτική σε σημαντικούς τομείς όπως η εκπαίδευση ή ο πολιτισμός για εκατομμύρια Γάλλους νομιμοποιώντας ακόμα περισσότερο την πιθανότητα διακυβέρνησης της χώρας από την ξενοφοβική δεξιά το 2017. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις στην καρδιά της Ευρώπης.

Leave a Reply

Your email address will not be published.