Οι αντιδράσεις στη Γαλλία αφορούν και εμάς

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στο τέυχος της 13ης Ιανουαρίου 2020 

Η κινητοποίηση στη Γαλλία ενάντια στην απορρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος μπαίνει στον δεύτερο μήνα, χωρίς να δείχνει σημάδια εξασθένησης. Πρόκειται για το πιο μακροχρόνιo απεργιακό κίνημα στη χώρα μετά τον Μάη του ’68 – και, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, η πλειονότητα των Γάλλων στηρίζει την απεργία και απορρίπτει τα μέτρα της κυβέρνησης.

Πρωταγωνιστές είναι οι εργαζόμενοι στις μεταφορές (σιδηρόδρομοι, λεωφορεία, μετρό), ιδιαίτερα στο Παρίσι, στα διυλιστήρια και στη δημόσια εκπαίδευση. Συμμετέχουν επίσης στις κινητοποιήσεις δικηγόροι, γιατροί, εργαζόμενοι στη δημόσια ραδιοφωνία και στον τομέα της υγείας, πανεπιστημιακοί, φοιτητές κ.λπ. Το σύνολο των συνδικάτων αντιτίθεται στα μέτρα, αλλά κινητήρια δύναμη είναι η CGT.

Δύο είναι οι βασικοί λόγοι που εξηγούν τη δημοφιλία και τη μακροζωία του κινήματος, παρ’ όλη την προπαγάνδα που εξαπολύουν τα ΜΜΕ εναντίον του. Ο πρώτος είναι η αντιπάθεια και η καχυποψία της πλειονότητας των εργαζομένων προς τον Εμανουέλ Μακρόν. Η βίαιη καταστολή των «κίτρινων γιλέκων» και τα επαναλαμβανόμενα αντιλαϊκά μέτρα που επιβάλλει η κυβέρνηση Φιλίπ έχουν καταρρακώσει την ήδη χαμηλή εμπιστοσύνη των Γάλλων στην εξουσία.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η σχετική συζήτηση που άνοιξε βοήθησε στην κατανόηση του πραγματικού περιεχομένου του νέου συνταξιοδοτικού. Για τους περισσότερους των εργαζομένων ο αντίκτυπος των μέτρων μπορεί συνοψιστεί στα εξής δύο σημεία: περισσότερα χρόνια δουλειάς και μικρότερες συντάξεις.

Πίσω από τις υποκριτικές δηλώσεις της κυβέρνησης περί ενοποίησης του συστήματος συνταξιοδότησης, με σκοπό αυτό να απλοποιηθεί και να γίνει δικαιότερο, κρύβεται ο πραγματικός στόχος, ο οποίος δεν είναι άλλος από την ιδιωτικοποίησή του μέσω της κεφαλαιοποίησης.

Το γαλλικό συνταξιοδοτικό σύστημα βασίζεται στη διαγενεακή αλληλεγγύη, καθώς οι σημερινοί εργαζόμενοι πληρώνουν με τις εισφορές τους τις συντάξεις των μεγαλυτέρων. Το ανταποδοτικό αυτό σύστημα καθιερώθηκε το 1945 από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή κομμουνιστών, όπως και η καθολική δημόσια κοινωνική ασφάλιση.

Η αποτελεσματικότητα του συστήματος κάνει τη Γαλλία να είναι από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά την ιδιωτική ασφάλιση. Εκατοντάδες δισεκατομμύρια διαφεύγουν έτσι κάθε χρόνο από τις χρηματιστικές, τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές, οι οποίες φυσικά ονειρεύονται να βάλουν χέρι σε αυτόν τον πακτωλό χρημάτων.

Προφανώς, αν η απορρύθμιση προχωρήσει, μεσοπρόθεσμα το ποσοστό των Γάλλων που θα στραφεί στην ιδιωτική ασφάλιση για να αναπληρώσει τη μείωση της ανταποδοτικής σύνταξης θα είναι όλο και μεγαλύτερο. Ετσι εξηγούνται και οι συνεχείς αποκαλύψεις για τις στενές σχέσεις μελών της κυβέρνησης και του ίδιου του Μακρόν με πανίσχυρα αμερικανικά funds, όπως η BlackRock.

Το όφελος για το χρηματιστικό σύστημα δεν είναι όμως μόνο οικονομικό αλλά και ιδεολογικό. Σε ένα ανταποδοτικό συνταξιοδοτικό σύστημα τα συμφέροντα εργαζομένων και συνταξιούχων συμπίπτουν. Και οι δύο κατηγορίες επωφελούνται όταν αυξάνονται οι μισθοί και άρα οι εισφορές· δηλαδή, όταν ο συσχετισμός δυνάμεως μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας είναι υπέρ της δεύτερης.

Αντίθετα, σε ένα σύστημα που βασίζεται στην κεφαλαιοποίηση, το ύψος των συντάξεων καθορίζεται από την απόδοση των μετοχών, η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Η ιδιωτικοποίηση του συνταξιοδοτικού συστήματος μέσω της κεφαλαιοποίησης είναι, λοιπόν, ένα πρώτης τάξης μέσο για να επιτευχθεί το «διαίρει και βασίλευε» εις βάρος της εργατικής τάξης και υπέρ των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κινητοποίηση στη Γαλλία αφορά και τους Ελληνες, καθώς ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη, Νότης Μηταράκης, προανήγγειλε ήδη ξεκάθαρα την κεφαλαιοποίηση του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα καταλήξει η κοινωνική σύγκρουση στη Γαλλία. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες η κυβέρνηση να επιβάλει τελικά τα σχέδιά της παρά την τεράστια κινητοποίηση. Θα πρόκειται όμως για πύρρεια νίκη. Αυτό, γιατί η καταφανής αδικία που συντελείται σε συνδυασμό με την άγρια καταστολή έχει ήδη ριζοσπαστικοποιήσει μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού.

Η ριζοσπαστικοποίηση αυτή συνοδεύεται από διαφοροποίηση της τακτικής του κοινωνικού κινήματος το οποίο εμφανίζεται πολύ πιο συγκρουσιακό και οργανωμένο. Βλέπουμε έτσι, εκτός από τις απεργίες και τις πορείες, να πολλαπλασιάζονται οι καταλήψεις και τα μπλοκαρίσματα νευραλγικών κόμβων της οικονομίας (εμπορικά κέντρα, σιδηροδρομικοί σταθμοί, κέντρα διανομής, διόδια κ.λπ.). Την ίδια στιγμή μέσω των ψηφιακών δικτύων αναπτύσσεται ένα αποτελεσματικό εναλλακτικό σύστημα πληροφόρησης και συντονισμού το οποίο έχει καταφέρει να αναδείξει θέματα που αποσιωπώνται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, όπως η αστυνομική βία.

Ετσι στη Γαλλία ο κόσμος της εργασίας αντιλαμβάνεται πλέον ξεκάθαρα το οικολογικό και κοινωνικό αδιέξοδο του σύγχρονου καπιταλισμού. Είναι λοιπόν πιθανό μέσα από τη δυναμική αυτού του κινήματος να αναδειχθεί επιτέλους ένας ισχυρός τρίτος πόλος στα αριστερά, στηριζόμενος από συνδικάτα, οργανώσεις βάσης και κόμματα, ικανός να σπάσει το θανάσιμο δίπολο Μακρόν – Λεπέν.

Η ανάδυση μιας τέτοιας εναλλακτικής σε μια σημαντική ευρωπαϊκή δύναμη θα ήταν αχτίδα φωτός στη ζοφερή παγκόσμια πραγματικότητα. Αυτός είναι επίσης ένας λόγος για τον οποίο αυτό που συμβαίνει στη Γαλλία μάς αφορά όλους.

Leave a Reply

Your email address will not be published.