Μπορεί η Google να χρηματοδοτήσει την πνευματική δημιουργία;

Στις  7 Ιανουαρίου κατατέθηκε στον γάλλο υπουργό πολιτισμού Frédéric Mitterand έκθεση με θέμα την ανάπτυξη της νόμιμης προσφοράς μουσικής στο διαδίκτυο. Μεταξύ 22 μέτρων, η επιτροπή Zelnik πρότεινε και την φορολόγηση των μεγάλων παικτών του διαδικτύου όπως η Google με σκοπό την ενίσχυση της πνευματικής δημιουργίας. Η πρόταση προκάλεσε ειρωνικά σχόλια στον αγγλοσαξονικό τύπο.

Η στρατηγική του Σαρκοζύ σε ότι αφορά τα θέματα διαδικτύου συνδυάζει κατασταλτικά μέτρα ενάντια σε εναλλακτικές πρακτικές όπως το peer-to-peer με οικονομική υποστήριξη της παραδοσιακής επικοινωνιακής και πολιτισμικής βιομηχανίας.

Με πρόσχημα την ενίσχυση της δημιουργίας, η γαλλική κυβέρνηση προσπαθεί να ελέγξει τη μαζική επικοινωνία μέσω οικονομικών ανταλλαγμάτων. Η περίπτωση του τύπου και των διαδικτυακών ιστότοπων ενημέρωσης που ανέφερα εδώ είναι χαρακτηριστική.

Τα συμπεράσματα της επιτροπής Zelnik έρχονται ως συμπλήρωμα του « νόμου κατά της πειρατείας » (Hadopi, three strikes). Ο στόχος είναι  από τη μία να καταπολεμηθεί η ανταλλαγή περιεχομένου σε βάση ισοτιμίας (peer-to-peer) και από την άλλη να ενισχυθεί η νόμιμη επιγραμμική πώληση μουσικής.

Μερικά από τα μέτρα που προτείνει η έκθεση είναι τα εξής:

Δημιουργία μιας κάρτας αγοράς μουσικής στο διαδίκτυο για τους νέους της οποίας το μισό κόστος θα πληρωθεί από το κράτος.

Διαφημιστική καμπάνια υπέρ της αγοράς μουσικής κόστους πέντε εκατομμυρίων ευρώ

Αύξηση των φοροαπαλλαγών για τις δισκογραφικές εταιρείες

Δημιουργία μιας κοινής άδειας χρήσης από διαδικτυακές υπηρεσίες για τους καταλόγους όλων των εταιρειών

Αναδιαπραγμάτευση των σχέσεων μεταξύ δημιουργών και εταιρειών προς όφελος των πρώτων

Φορολόγηση των πάροχων αλλά και των μεγάλων παικτών του διαδικτύου για τη χρηματοδότηση ενός ταμείου υπέρ της πνευματικής δημιουργίας.

Οι τρεις πρώτες προτάσεις είναι καθαρό δώρο στο λόμπι των δισκογραφικών. Οι δύο επόμενες είναι ενδιαφέρουσες και προς τη σωστή κατεύθυνση. Όμως είναι η τελευταία πρόταση και κυρίως η ιδέα φορολόγησης της Google, την οποία υποστήριξε και δημόσια ο ίδιος ο Σαρκοζύ, που προκάλεσε ειρωνικά σχόλια από τον αγγλικό και αμερικανικό τύπο.

Δείτε την New York Post και το Wired όπου  επιστρατεύτηκαν στερεότυπα της Γαλλίας ως χώρα που φορολογεί τα πάντα καθώς και καρικατούρες του Σαρκοζύ. Ο τελευταίος μάλιστα χαρακτηρίστηκε ως λαϊκιστής και δημαγωγός από το Wired.

Όμως στα παραπάνω δεν δόθηκαν ξεκάθαρες απαντήσεις στο γιατί μια τέτοια φορολόγηση είναι αστεία ή αδύνατη. Περισσότερο ουσιαστική κριτική στην πρόταση αυτή έγινε από καλούς γνώστες των νέων μέσων και της γαλλικής πραγματικότητας όπως ο Frédéric Filloux.

Άσχετα αν η συγκεκριμένη ιδέα εντάσσεται σε μια πολιτική στρατηγική, στην συγκεκριμένη περίπτωση αυτή του Σαρκοζύ, το πραγματικό ερώτημα είναι εάν και κατά πόσο μπορεί και πρέπει η Google να χρηματοδοτήσει την πνευματική δημιουργία.

Στη σημερινή διάρθρωση του διαδικτύου, η συγκεκριμένη εταιρεία εκμεταλλεύεται προς όφελος της την θετική εξωτερικότητα που συνιστά το ελεύθερα διαθέσιμο περιεχόμενο, είτε αυτό είναι ιδιοκτησία της πολιτισμικής βιομηχανίας, είτε δημιούργημα ερασιτεχνών.

Τα περιεχόμενα όπως τα κείμενα, οι εικόνες, τα βίντεο και οι ήχοι προς τους οποίους κατευθύνει το κοινό η μηχανή αναζήτησης της Google αποτελούν και το κυριότερο κίνητρο χρήσης της τελευταίας. Όμως παρόλα αυτά η Google αρνείται συστηματικά να χρηματοδοτήσει την πνευματική δημιουργία ενώ η ίδια διανέμει κέρδη στους μετόχους της τάξης των πέντε δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Όχι μόνο αυτό αλλά η Google, όπως όλες οι πολυεθνικές όχι μόνο του διαδικτύου, φοροδιαφεύγει συστηματικά στις χώρες που δραστηριοποιείται και δη στην Ευρώπη. Για παράδειγμα στη Γαλλία δηλώνει τζίρο 40 εκατομμυρίων δολαρίων ενώ στην πραγματικότητα αυτός ξεπερνάει τα 800. Στην Μεγάλη Βρετανία η φοροδιαφυγή σύμφωνα με την Guardian φτάνει τα  450 εκατομμύρια λίρες !

Είναι σίγουρο ότι η προσπάθεια φορολόγησης της Google και άλλων πολυεθνικών του διαδικτύου υπέρ της πνευματικής δημιουργίας είναι δύσκολη από τεχνική, πολιτική και νομική άποψη. Ωστόσο θεωρώ ότι μεσοπρόθεσμα είναι ένας από τους τρόπους εξισορρόπησης του διαδικτυακού οικοσυστήματος προς όφελος των δημιουργών και του πλουραλισμού.

Αλλού για το θέμα:

Guardian

Editorsweblog

Los Angeles Times

5 thoughts on “Μπορεί η Google να χρηματοδοτήσει την πνευματική δημιουργία;

  1. Οι δισκογραφικές επιμένουν να θέλουν τους δημιουργούς να πληρώνονται σύμφωνα με τις πωλήσεις των προϊόντων τους και όχι με βάση την δουλειά τους.

    Το θέμα των επαγγελματιών δημιουργών θα λυνόταν πολύ εύκολα: “θές να σου γράψω/τραγουδήσω ένα χιτάκι; Τόσο κάνει, τόσο προκαταβολή, τόσο με την παράδοση.”

  2. Οι δισκογραφικές επιμένουν να θέλουν τους δημιουργούς να πληρώνονται σύμφωνα με τις πωλήσεις των προϊόντων τους και όχι με βάση την δουλειά τους.

    Το θέμα των επαγγελματιών δημιουργών θα λυνόταν πολύ εύκολα: “θές να σου γράψω/τραγουδήσω ένα χιτάκι; Τόσο κάνει, τόσο προκαταβολή, τόσο με την παράδοση.”

  3. Παναγιώτη καταλαβαίνω αυτό που λες. Όμως το θέμα είναι πολύ πιο πλατύ και περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της πνευματικής δημιουργίας, όπως πχ η δημοσιογραφία.

    Το κεντρικό ερώτημα είναι πως επιτυγχάνεται μια αναδιανομή του πλούτου στο εσωτερικό της διαδικτυακής οικονομίας προς όφελος των δημιουργών, όχι απλά οποιασδήποτε βιομηχανίας είτε αυτή είναι η δισκογραφική, η κινηματογραφική, η εκδοτική ή η μηντιακή.

  4. Pingback: Πνευματική ιδιοκτησία και καταστολή: σκέψεις για την υπόθεση του gamato.info | smyrnaios.net

Leave a Reply to Νίκος Cancel reply

Your email address will not be published.