Η σκοτεινή πλευρά της Apple

Είναι γνωστό ότι η Apple αποτελεί την αγαπημένη εταιρεία των απανταχού geeks, τουλάχιστον όσων δεν προτιμούν το ελεύθερο λογισμικό. Ο Steve Jobs είναι κάτι σαν ροκ σταρ με χιλιάδες φαν ανά τον πλανήτη και κάθε νέο προϊόν που ανακοινώνει (βλέπε iPad) τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας. Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που η Apple λογοκρίνει;

Εκτός από μια εταιρεία με θετική εικόνα και ποιοτικό hardware, η Apple είναι μέρος ενός μονοπωλιακού συστήματος , μαζί με τη Google και τη Microsoft, το οποίο ελέγχει το μεγαλύτερο κομμάτι της επιγραμμικής διανομής περιεχομένου και λογισμικού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αρχή έγινε με το iTunes, το οποίο από συμπληρωματική υπηρεσία για το iPod γρήγορα εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη πλατφόρμα διανομής πολιτισμικού περιεχομένου (μουσική, βίντεο, παιχνίδια) στο παγκόσμιο διαδίκτυο.  Η εμφάνιση του iPhone και η εγκαθίδρυση του ως το πιο διαδεδομένο εργαλείο νομαδικής χρήσης του διαδικτύου υποχρέωσε όλους τους προμηθευτές υπηρεσιών και περιεχομένων να περάσουν από την πλατφόρμα AppStore.

Πλέον ο διαφαινόμενος θρίαμβος του iPad θα καταστήσει την Apple κυρίαρχο και στην διανομή γραπτού περιεχομένου όπως εφημερίδες και βιβλία. Οι κίνδυνοι από μια τέτοια εξέλιξη είναι πολλοί. Ο πρώτος είναι η ασφυξία που μια τέτοια οικονομική συγκέντρωση επιφέρει στον τομέα των καινοτόμων εφαρμογών και μοντέλων επιγραμμικής διανομής. Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η δυνατότητα που έχει πλέον η Apple να λογοκρίνει τα περιεχόμενα που διανέμει στη βάση δικών της κριτηρίων, στερώντας από τους εκάστοτε προμηθευτές την πρόσβαση σε εκατομμύρια χρήστες ανά τον πλανήτη.

Τα παραδείγματα μιας τέτοιας καταχρηστικής συμπεριφοράς είναι πολλά. Το τελευταίο όμως αποτέλεσε πραγματικό σκάνδαλο στις ΗΠΑ. Πρόκειται για την περίπτωση του Mark Fiore διαδικτυακού σκιτσογράφου και καρτουνίστα ο οποίος είναι ο πρώτος στο είδος του που κέρδισε το βαρυσήμαντο βραβείο Pulitzer τη Δευτέρα 12 Απριλίου. Μόλις έγινε γνωστή η είδηση πήρε δημοσιότητα και η λογοκρισία που υπέστη ο Fiore από την Apple λίγους μήνες πριν.

Όταν ο Fiore έκανε αίτηση στην Apple για να διανείμει την εφαρμογή του NewsToons από το AppStore, η εταιρεία την απέρριψε με το αιτιολογικό ότι προσβάλλει δημόσιες προσωπικότητες. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το μέηλ της Apple στο οποίο εξηγεί ότι οι καρικατούρες του Fiori  δεν τηρούν τις προϋποθέσεις του iPhone Developer Program License Agreement. Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε για πιο είδος « προσβολής προσωπικότητας » πρόκειται.

Το βραβείο Pulitzer αποτέλεσε την αφορμή για να πάρει δημοσιότητα το θέμα με αποτέλεσμα η Apple να ανακαλέσει κι ο Steve Jobs να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τον Fiore. Όμως το πρόβλημα παραμένει. Τι γίνεται με τους χιλιάδες προμηθευτές περιεχομένου, καλλιτέχνες, δημοσιογράφους, προγραμματιστές, που δεν έχουν τη δημοσιότητα του Fiore;

Update 09/11: νέα περίπτωση λογοκρισίας εδώ στο Appstore

Το θέμα γίνεται ακόμη σοβαρότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι μέσω του iPad η Apple μπορεί να εξελιχθεί σε λίγα χρόνια ο κύριος διανομέας του τύπου. Με ποια κριτήρια μια ιδιωτική εταιρεία αποφασίζει για το τι μπορεί κάποιος να διαβάσει και τι όχι; Ποιες εγγυήσεις έχουν οι εκδότες ότι δεν θα αποτελέσουν αντικείμενο λογοκρισίας για λόγους εμπορικούς ή πολιτικούς;

Σε παρόμοιες περιπτώσεις ο νομοθέτης έχει μεριμνήσει ώστε η ολιγοπωλιακή θέση ενός διανομέα να μην έχει επιπτώσεις στον πλουραλισμό της πληροφόρησης. Στη Γαλλία για παράδειγμα σύμφωνα με τον νόμο τα πρακτορεία τύπου είναι υποχρεωμένα να διανέμουν όλες της εφημερίδες και τα περιοδικά άσχετα με το περιεχόμενο τους. Η αρχή της ουδετερότητας του διαδικτύου (net neutrality), παρόλες τις επιθέσεις που δέχεται τελευταία, υποχρεώνει του πάροχους να διανέμουν όλα τα πρωτόκολλα και εφαρμογές με τον ίδιο τρόπο.

Στην πράξη η νομοθεσία δεν τηρείται πάντα και φυσικά οι εμπορικές βλέψεις κυριαρχούν της θεωρητικής επιδίωξης του πλουραλισμού. Όμως τουλάχιστον είναι γενικά παραδεκτός ο ρυθμιστικός ρόλος του κράτους, η εφαρμογή του οποίου σαφώς και εξαρτάται από κοινωνικούς συσχετισμούς.

Τι γίνεται όταν μια κλειστή ιδιωτική εφαρμογή γίνεται μοναδικός διανομέας για εκατομμύρια χρήστες; Εκεί προς το παρόν δεν υπάρχει πρόβλεψη γιατί απλά το διακύβευμα δεν έχει τεθεί ως τέτοιο σε ότι αφορά τις νέες χρήσεις και τα νέα μέσα όπως αυτά αναπτύσσονται σήμερα.

8 thoughts on “Η σκοτεινή πλευρά της Apple

  1. Είναι η πρώτη φορά που η ανάλυση σου είναι λιγάκη ελειπής κι αναλώνεσαι μόνο στην μια πλευρά του νομίσματος.

    Η Apple όσο κι αν φαίνεται ολοκληρωτικό το όλο μοντέλο, διατηρεί τα πρωτεία όσο το λογισμικό της είναι ανώτερο από τα άλλα, όταν αυτό σταματήσει να ισχύει (και η ιστορία έχει δείξει ότι όλου έχουν ακμή και παρακμή) τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα για την ίδια καθώς θα κινδυνεύει με πλήρη κατάρευση.

    Παρόλα αυτά, συμμερίζομαι απόλυτα τους φόβους και τις απόψεις σου, κι αυτό ως φανατικός οπαδός της Apple (iPhone, Macbook, ipod(s), Mac Mini, iMac και σύντομα iPad).

  2. Νίκος: Αγαπητέ Ατμα, δέχομαι την κριτική σου ότι το πόστ είναι ελλιπές, ίσως και μονόπλευρο.
Διαφωνώ όμως σε αυτό που γράφεις:

    atma: Η Apple όσο κι αν φαίνεται ολοκληρωτικό το όλο μοντέλο, διατηρεί τα πρωτεία όσο το λογισμικό της είναι ανώτερο από τα άλλα, όταν αυτό σταματήσει να ισχύει (και η ιστορία έχει δείξει ότι όλου έχουν ακμή και παρακμή) τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα για την ίδια καθώς θα κινδυνεύει με πλήρη κατάρευση.

    Πρώτο, δεν συμφωνώ για παράδειγμα ότι ένα πρόγραμμα όπως το iTunes είναι καλύτερο από άλλα που κάνουν την ίδια δουλειά, απλά είμαι υποχρεωμένος να το χρησιμοποιώ εάν είμαι ιδοκτήτης hardware της Apple. Αλλά έστω οτι αυτό είναι υποκειμενική εκτίμηση.

    Το iTunes δεν είναι το μόνο Media Player σε Mac περιβάλλον. Απλά είναι το μόνο που επιτρέπει να συγχρονίσεις το iPod, iPhone 3GS και iPad. Ίσως η επιτροπή μονοπωλίου θα έπρεπε να το “δει” αυτό.
    Η αλήθεια πως αναφερόμουν σε όλο το περιβάλλων από το προγραμματισμό έως το τελευταίο πρόγραμμα που τρέχει σε OSX. Η Apple έχει την ίδια πολιτική στις βιβλιοθήκες για προγραμματιστές, στην υποστήριξη η όχι συγκεκριμένων standards και μεθόδων τα οποία (στο σύνολο τους) αποτελούν εγγύηση για την ποιότητα του λογισμικού. Ένα παράδειγμα είναι το ελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης του Ελ. Λογισμικού ή του Android (Marketplace) όπου τα περισσότερα προγράμματα είναι από μέτρια έως άσχημα σχεδιασμένα και πολλά προβληματικά.
    Στον αντίποδα η Apple χάνει προγραμματιστές, από την άλλη όμως τα προϊόντα της “just work”, όπως λέει συχνά-πυκνά ο Jobs.
    Πάντως για να το ξεκαθαρίσω: Δεν αναφέρομαι στο iTunes, το Pages ή το Final Cut. Αναφέρομαι στο σύνολο του περιβάλλοντος εργασίας μαζί με τα third party applications.

    Νίκος: Δεύτερο και κυριότερο, δεν συμφωνώ με την ιδέα ότι όταν το προϊόν παύσει να είναι το καλύτερο, αυτόματα μια εταιρεία που διατηρούσε μονοπωλιακή θέση τη χάνει. Αυτό ισχύει για μια υπηρεσία ονλάιν από μόνη της (βλέπε μηχανή αναζήτησης) αλλά δεν ισχύει όταν υπάρχουν σύνθετα μοντέλα που συνδυάζουν ευρύ φάσμα λογισμικού αλλά και hardware.
    Δες τη Μicrosoft. Έχει αποδειχτεί ότι ο Internet Explorer είναι για τα μπάζα κι όμως έχει ακόμα το μεγαλύτερο κομμάτι της παγκόσμιας αγοράς browsers. Αυτό λόγω της κυριαρχίας της Microsoft στο operating system, λόγω σχέσεων με τους κατασκευαστές υπολογιστών, λόγω μάρκετινγκ κτλ.

    Πιστεύω πως τα στατιστικά στοιχεία που βγάζουν τον IE πρώτο σε παρουσία σε υπολογιστές είναι σωστά, αλλά σε χρήση αν κρίνω από το blog μου (~ 4.000 επισκέψεις το μήνα) πρώτος είναι ο Safari (λογικό αφού γράφω για Apple συχνά-πυκνά + τις δικές μου επισκέψεις) και δεύτερος είναι ο Firefox, με τον ΙΕ τρίτο. Επίσης από όσο έχω δει, από τους χρήστες οι οποίοι χρησιμοποιούν συστηματικά το διαδίκτυο σε εργασία, είναι περισσότεροι αυτοί που έχουν στραφεί στον FF. Οπότε νομίζω πως ο FF είναι Νο1 browser.
    Παρόλα αυτά συμφωνώ μαζί σου, υπάρχουν πάμπολα παραδείγματα για να αποδείξουν την άποψη σου. Παρόλα αυτά η περίπτωση της Apple είναι (κατά την γνώμη μου) διαφορετική. Η Microsoft όσο “κακή” κι αν φαίνεται δεν είναι τόσο ολοκληρωτική όσο η Apple. Η ιστορία (Jobs-Gates) έδειξε ότι το μοντέλο της Microsoft (ασχολείσου μόνο με το software κι άσε το hardware σε τρίτους) λειτουργεί καλύτερα από το “κάντα όλα μόνος σου” κι ας είναι βελτιστοποιημένα (Βλέπε τον A4 που έχει το iPad – Αν βάλεις flash εκεί πάνω θα τον κάψεις, ενώ τώρα τρέχει παπάδες και ταχύτητα! Κι ότι γίνεται compile είναι αποκλειστικά για το iPad/iPhone κλπ!) επί ίσης όροις!
    Η Apple είναι η εταιρία που δημιούργησε τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή! Η Microsoft πουλούσε MS-DOS και Windows 1.0 στην Ιαπωνία αρχικά, κι έπειτα στις ΗΠΑ. Σε εταιρίες Γιαπωνέζικες κι Αμερικάνικες (Dell, IBM, κλπ) που ήθελαν να ανταγωνιστούν την Apple στο desktop. Κι όχι απλά τα κατάφεραν, την έσβησαν από τον χάρτη! Αν δεν υπήρχαν κάποιες συμβάσεις με μεγάλες δημόσιες εταιρίες των ΗΠΑ η Apple δεν θα υπήρχε σήμερα.
    Ότι και να διαβάζω για τα Android, Maemo, Symbian κλπ αυτήν την στιγμή δεν υπάρχει κανένα mobile OS ή desktop σύστημα που να ανταγωνίζεται σε σταθερότητα, ευκολία χρήσης κι ομορφιά (eye-candies) το MacOSX. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιο που να το ανταγωνίζεται σε δυνατότητες – Αν οι παίκτες είναι το GNU/Linux (Ubuntu) και τα Windows, τότε με σιγουριά τονίζω ότι ΔΕΝ υπάρχει .-
    Όταν βρεθεί όμως, η Apple θα πρέπει και πάλι να διαλέξει αν θα πρέπει να ανοίξει το ecostystem της ή να πάρει την κατιούσα κι αυτό γιατί… Το iPad είναι υπέροχο, λειτουργικό, τέλειο!!! Αν βγει ένα ισάξιο προϊών που να μπορείς να εγκαταστήσεις μια εφαρμογή σαν Limewire με 1 click… Ποιος θα ξαναπάρει iPad?

  3. η πιο πρόσφατη και πιο απειλητική κίνηση αναίρεσης της neutrality (σε σύγκριση πάντα με την επιχειρηματολογία της δημοσίευσης σου που είναι κατά τη γνώμη μου αβάσιμη) είναι η σύμπραξη google-verizon στις ΗΠΑ, με σκοπό την εύρεση μιας ρυθμιστικής πλατφόρμας συσχέτισης της ποιότητας και του τύπου της σύνδεσης με την ποιότητα της πληροφορίας και την δυνατότητα η μη πρόσβασης σε αυτή σε συγκεκριμένο χωροχρονικό περιθώριο με συγκεκριμένο υλικοτεχνικό εξοπλισμό Εάν αυτη η συνεργασία καταλήξει όντως σε κάποιου είδους “προϊόν” τότε μπορούμε με αρχή αυτό να μιλάμε και επισήμως για την είσοδο σε έναν ιστό πολλών ταχυτήτων όσο άφορά την πρόσβαση στην πληροφορία…

    η…net neutrality σε σχολιασμό του john steward

    http://www.thedailyshow.com/watch/tue-august-17-2010/internet-exploiter

Leave a Reply to toons01 Cancel reply

Your email address will not be published.